คณะโนราศรียาภัย ( ศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นจังหวัดชุมพร )
คณะโนราศรียาภัย จัดตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๓๙ โดยการประชุมของศิลปินพื้นบ้านจังหวัดชุมพร มอบหมายให้โรงเรียนศรียาภัยร่วมกับองค์กรชุมชน และศิลปินพื้นบ้านชุมพรร่วมดำเนินการจัดฝึกโนรา ให้กับนักเรียนและผู้สนใจ โดยเน้นการอนุรักษ์ของดั้งเดิมไว้ให้มากที่สุด เท่าที่จะทำได้ โดยเชิญวิทยากรท้องถิ่นในจังหวัดชุมพรและจังหวัดต่างๆ เช่น ระนอง , พัทลุง , สุราษฎร์ เป็นผู้ร่วมกันถ่ายทอด โดยใช้สถานที่ฝึก ที่โรงเรียนศรียาภัย อ.เมือง จ.ชุมพร โดยนำเอาวิชาโนรามาจัดทำเป็นหลักสูตรท้องถิ่น เปิดเรียน เป็นวิชาเลือกของนักเรียน และใช้เป็นต้นแบบในการฝึกสอนให้กับประชาชนทั่วไปพร้อมกันนั้นได้ออกเผยแพร่ และบริการชุมชนทั้งในจังหวัด และต่างจังหวัดอย่างสม่ำเสมอ โดยมีองค์การทั้งภาครัฐ และภาคเอกชน สนับสนุนกองทุนเพื่อสังคม ( SIF ) , เครือข่ายประชาคมจังหวัดชุมพร
มโนห์รา , มโนราห์ , โนราห์ , โนรา คือ ชื่อของการแสดงพื้นเมืองที่สำคัญของชาวภาคใต้ ในที่นี้ใช้คำว่า " โนรา " เพราะ เป็นชื่อที่คนภาคใต้คุ้นเคยและนิยมใช้ แท้จริงแล้ว โนรามิใช่เป็นเพียงศิลปะการแสดงแต่เพียงอย่างเดียว แต่โนราเป็นนาฏการที่รวบรวมเอาวิถีชีวิต ความเชื่อคตินิยม และการบริหารร่างกายไว้ได้อย่างน่าทึ่ง ทั้งนี้คงจะเป็นผลพวงของบรรพบุรุษ ที่ได้วิวัฒนาการโนรามาอย่างยาวนาน ไม่น้อยกว่า ๘๐๐ ปี สันนิษฐานกันว่า โนรา น่าจะมีต้นกำเนิดมาจากราชสำนักของกษัตริย์หัวเมืองพัทลุง ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๙ และได้ซึมซับไปยังชุมชนระดับฐานรากไปทั่วทั้งบริเวณภาคใต้ และภาคกลางของไทย จากเครื่องแต่งกายและท่ารำของโนรา จะมีส่วนละม้ายคล้ายคลึงกับ " โขน " ซึ่งเป็นศิลปะการแสดงของราชสำนักในชุมชนบริเวณภาคกลางของประเทศไทย นั่นคือ มีลีลาที่อ่อนช้อย หนักแน่นแสดงถึงความอ่อนโยน และความมีอำนาจในเวลาเดียวกัน
องค์ประกอบและท่ารำโนรา
๑. ท่ารำโนรา กล่าวกันว่ามีต้นแบบ ๑๒ ท่า คือ ท่าแม่ลาย , ท่าราหูจับจันทร์ , ท่าขี้หนอน ( กินนร ) , ท่าจับระบำ , ท่าลงฉาก , ท่าฉากน้อย , ท่าผาหลา , ท่าบัวตูม , ท่าบัวบาน , ท่าบัวคลี่ , ท่าบัวแย้ม , ท่าแมงมุมชักใย ท่ารำเหล่านี้ได้รับการดัดแปลงหรือแตกลายออกเป็นท่านับร้อยท่า ได้แก่ ท่าครู แบบต่างๆ เช่น ท่าครูสอน , สอนรำ ประถมฯ , เฆี่ยนพราย , คล้องหงษ์ , แทงเข้ , รำเพลงปี่ , เพลงทับ เป็นต้น
๒. ดนตรีโนรา มีเครื่องหลัก ๖ ชนิด คือ โหม่ง ฉิ่ง ทับ กลอง ปี่ แตระ ประกอบด้วยเพลงเครื่องหลายชนิด เช่น เครื่องดำเนิน , เพลงรำประเภทต่างๆ , เพลงทับ , เพลงโทน , เครื่องเชิด , เดินรำ เป็นต้น
๓. การขับร้อง ( ว่าบท ) บทโนรามีหลายประเภท เช่น บทเชิญครู , กาศโรง , บทประกอบท่าครู , คำพรัด , มุตโต , บทพราน , บทหน้าแตระ , บทสีโต ( ทำบท ) , บททอย ( กลอนทอย ) เป็นต้น