บ้านน้ำโซ้ง
ที่ตั้ง
บ้านน้ำโซ้งหมู่ที่ 1 ตำบลดู่พงษ์ อำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน ห่างจากอำเภอประมาณ 1 กิโลเมตร ห่างจากจังหวัดประมาณ 30 กิโลเมตร
ประวัติความเป็นมา
บ้านน้ำโซ้งเนื่องโดยบริเวณหมู่บ้านมีลำน้ำมวบ บวกเวียนเข้ามาในหมู่บ้าน มีลักษณะเป็นแหลมเข้าไปลักษณะดังกล่าวภาษาเหนือเรียกว่า ซังหรือโซ้ง เมื่อมีลำน้ำไหลเซาะเข้าไปดงกล่าวจึงเรียกว่าน้ำโซ้ง เป็นชื่อของหมู่บ้าน ที่ตั้งวัดน้ำโซ้งเดิมตั้งอยู่ที่ต่ำในแต่ละปีน้ำเซาะตลิ่งเข้าไปทุกที มาสามารถที่จะป้องกนได้จึงย้ายวัดขึ้นมาตั้งที่เนินเขาสูงอยู่ทาง ทิศตะวันออกของหมู่บ้าน ต่อมามีชาวบ้านบางครอบครัวได้ย้ายบ้านเรือนมาตั้งอยู่ใกล้วัดที่ย้ายไปสร้างใหม่
สภาพภูมิศาสตร์
อาณาเขต ทิศเหนือ ติดกับ บ้านดู่พงษ์
ทิศใต้ ติดกับ สันเขา
ทิศตะวันออก ติดกับ บ้านพวงพะยอม
ทิศตะวันตก ติดกับ ป่าชุมชนบ้านภูแยง
ระยะทางบ้านน้ำโซ้งห่างจากที่ว่าการอำเภอสันติสุขประมาณ 1 กิโลเมตร ห่างจากจังหวัดน่านประมาณ 30 กิโลเมตร
สภาพภูมิประเทศ
มี 3 ฤดู ได้แก่ ฤดูร้อน ฤดูหนาว ฤดูฝน
ทรัพยากรธรรมชาติ ป่าไม้ และสัตว์ป่าเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่เหลืออยู่ไม่มากนัก
การคมนาคมและการสื่อสาร
เส้นทางคมนาคมจังหวัดน่านถึงบ้านน้ำโซ้งใช้เส้นทางหลวงสายน่าน – สันติสุขเป็นหลัก ถนนลาดยางการคมนาคมสะดวกสามารถเดินทางได้ตลอดปี ถนนภายในหมู่บ้าน เป็นถนนคอนกรีตเสริมเหล็กและมีรถยนต์โดยสารวิ่งจากอำเภอสันติสุข ถึงตัวจังหวัดน่านทุกวัน
การสื่อสาร ไปรษณีย์โทรเลขอำเภอสันติสุข มีโทรศัพท์ มีไฟฟ้า โรงพยาบาลประจำอำเภอสันติสุข
ประชากร
ประชากรส่วนใหญ่เป็นไทยยวน เรียกตัวเองว่า “คนเมือง” มีประชากรทั้งหมด 833 คน ชาย 433 คน หญิง 390 คน มีครัวเรือนจำนวน 196 ครัวเรือน
อาชีพและรายได้ของประชากรส่วนใหญ่ได้มาจากการทำเกษตร เช่น การปลูกข้าวโพด ข้าว เฉลี่ยรายได้ครอบครัวประมาณ 5,000/ปี
ศาสนาและวัฒนธรรม ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ แต่มีความเชื่อเรื่องไสยศาสตร์ ซึงมีพิธีกรรมต่างๆ เพื่อการผ่อนคลายความทุกข์และให้เกิดความสบายใจ เช่น การสะเดาะเคราะห์ การเรียกขวัญ(สู่ขวัญ) การสืบชะตา เป็นต้น
วัฒนธรรมในการแต่งกาย โดยชายใส่เสื้อแขนกระบอก กางเกงขากวย ผู้หญิงใส่เสื้อแขนกระบอกยาว สวมผ้านุ่ง หากมีเทศกาลนิยมนุ่งผ้าซิ่น ในปัจจุบันการแต่งกายเปลี่ยนไปตามสมัยนิยม
การกินนิยมกินข้าวเหนียวเป็นอาหารหลัก ภาษาพูดส่วนใหญ่พูดคำเมือง (ภาษาท้องถิ่น)
ภูมิปัญญาท้องถิ่นการจักสานต่างๆ การประดิษฐ์ของชำร่วยเพื่อหารายได้ให้กับครอบครัว