เพนียดคล้องช้าง ในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เป็นโบราณสถานที่ขึ้นทะเบียนแล้วในปี พ.ศ.๒๔๘๔

เพนียด คือ สถานที่สร้างขึ้นเพื่อใช้ในการคล้องช้างป่า เพื่อนำมาใช้ประโยชน์ในราชการทั้งในยามปกติและยามสงคราม บางครั้งพระเจ้าแผ่นดินก็โปรดฯให้ทำพิธีคล้องช้างป่าให้แขกบ้านแขกเมืองชมด้วย เพนียดคล้องช้างนี้สร้างมาตั้งแต่สมัยอยุธยา

ลักษณะของเพนียดคล้องช้างเป็นคอกล้อมด้วยซุงทั้งต้น คอกเพนียดมีขนาดประมาณ ๗๕x๑๐๐ เมตร แต่เดิมรอบคอกเพนียดจะก่อด้วยกำแพงดินประกอบอิฐสูงเสมอยอดเสาระเนียด สำหรับคนขึ้นไปดูเวลาคล้องช้าง แต่ปัจจุบันเสื่อมสภาพไปทางด้านหลังคอกตรงข้ามกับแนวปีกกา มีพลับพลาที่ประทับของพระมหากษัตริย์ที่เสด็จทอดพระเนตรการจับช้าง และบริเวณตรงกลางเพนียดมีมณฑปซึ่งเป็นศาลประดิษฐานพระพิฆเณศ ผู้เป็นเทพเจ้าแห่งช้าง บางตำราว่าเป็นเจ้าของหมอช้าง