ปั้นลม มีลักษณะเป็นไม้แผ่นยาวคู่หนึ่งทอดเฉียงพนมปลายติดกันเป็นมุมแหลมตอนล่างบดอ่อนงอนขึ้นเล็กน้อยทั้งคู่ ตัวไม้คู่นี้ติดอยู่ที่สุดหลังคาด้านสกัดหัวและท้ายเรือนเป็นต้น ทำหน้าที่ปิดและป้องกันลมมิให้ตีเครื่องมุงปลิวหล่น บ้างก็ว่า ปั้นลม คือไม้แผ่นแบนติดอยู่ปลายแปหัวเสา เป็นรูปสามเหลี่ยมบริเวณหน้าจั่วของเรือนไทย ทำหน้าที่กันลมไม่ให้ปะทะเข้ามาถูกแผ่นกระเบื้องโดยตรง (เวลามีพายุจะทำให้วัสดุมุงหลังคาไม่เปิดร่อน) และเป็นแผ่นไม้ปิดกั้นน้ำฝนไม่ให้เข้ามาในเรือน บริเวณด้านหน้าของหลังคา
ปั้นลมเป็นแผ่นไม้แบนขนาดหนา 2.5 – 3 ซม. ติดอยู่บนปลายแปหัวเสา แปส่วนอกไก่ มีหน้าที่ปิดชายคาด้านสกัดหัวท้าย เพื่อป้องกันลมตีจาก หรือกระเบื้อง ส่วนล่างของปั้นลมแต่งรูปเป็นแบบตัวเหงา เรียกว่าเหงาปั้นลม หรือแต่งเป็นรูปหางปลา การติดใช้ตะปูตอกจากใต้แปให้ทะลุไปติดปั้นลม