ศาลพระหลักเมืองปราจีนบุรี เคยมีการก่อสร้างมาแล้วครั้งหนึ่งเมื่อปี พ.ศ. 2410 โดยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้กรมหมื่นบวรวิเศษไชยชาญ เสด็จมาก่อสร้างป้อมและกำแพงเมืองปราจีนบุรี การ ก่อสร้างได้แล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2415 ตรงกับปีวอกจัตวาศก จุลศักราช 1234 เมื่อได้ทำการก่อสร้างป้อมและกำแพงเมืองเสร็จแล้ว ในปีเดียวกันนี้เองพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้พระยาภูธราภัย สมุหนายกว่าการมหาดไทย ออกมาทำการก่อสร้างศาลและฝังเสาพระหลักเมืองขึ้น ณ บริเวณฝั่งทิศเหนือของแม่น้ำปราจีนบุรี ใกล้กับอาคารกองกำกับการตำรวจภูธรจังหวัดปราจีนบุรี (หลังเก่า) ทำให้ศาลพระหลักเมืองเป็นปูชนียสถานที่สำคัญ และเป็นที่เคารพสักการะของประชาชนจังหวัดปราจีนบุรีตั้งแต่บัดนั้น เป็นต้นมา ต่อมา ทางราชการได้มีการโยกย้ายสถานที่ราชการและกำแพงเมืองใหม่หลายครั้ง ทำให้อาคารศาลพระหลักเมืองเดิมซึ่งเก่าแก่ทรุดโทรมสภาพไป ประวัติการก่อสร้างศาลพระหลักเมือง ครั้งในปี พ.ศ. 2514 พลตำรวจตรีศรีศักดิ์ ธรรมรักษ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดปราจีนบุรีในขณะนั้น ได้ริเริ่มให้ทำการก่อสร้างศาลพระหลักหลังใหม่ขึ้น เพื่อให้เป็นปูชนียสถานของจังหวัดปราจีนบุรีสืบต่อไป โดยได้รับมือด้วยดีจากบรรดาข้าราชการ พ่อค้า ประชาชน และยังได้รับความร่วมมือจากนายฉันทิชย์ กระแสร์สินธ์ และพลตรีสมาน วีระไวทยะ ช่วยตรวจสภาพที่ก่อสร้างตามคัมภีร์นครฐาน และตรวจหามงคลดิถี เพื่อวางศิลาฤกษ์ศาลพระหลักเมือง