ดอกอัญชัน : เป็นพืชล้มลุก มีลักษณะเป็นเถาเลื้อยพาดพันตามต้นไม้ใหญ่ต่าง ๆ
ใบเป็นใบประกอบออกเรียงสลับกัน มีใบย่อยประมาณ 5-7ใบ ลักษณะกลมโตคล้ายพุทรา
เนื้อใบด้านบนเรียบ ปลายใบมน มีกระดูกใบเห็นได้ชัดเจนดอกเป็นดอกเดี่ยว ออกตามข้อ
หรือซอกใบ ลักษณะคล้ายดอกถั่ว ซึ่งมีชนิดดอกชั้นเดียว และดอก 2 ชั้น มีหลายสี ทั้งสีม่วง
สีน้ำเงิน และสีขาว ฝักมีขนาดเล็กค่อนข้างแบน มีเมล็ดอยู่ภายใน ปลูกไว้ตามรั่วบ้านเพื่อเก็บบริโภคได้สะดวกหรือการถนอมรูปแบบหมักไว้ใช้ประโยชน์ในครัวนอกจากนี้ยังนำดอกอัญชัน สามารถนำมารับประทานแทนผักสดได้ นอกจากนี้ ยังนำมาหมักแล้วนำน้ำมาหมักผมทำให้เส้นผมดกดำมีน้ำหนัก นอกจากนี้ยังปราศจากสารพิษอีกด้วย สามารถปรับประยุกต์ใช้ได้หลากหลาย ใช้เป็นชาดื่ม (นางจันทา บินกลาง)

(ราก: รสเย็นจืด บำรุงดวงตา ทำให้ตาสว่าง ขับปัสสาวะ แก้ปัสสาวะพิการ แก้ปวดฟัน ทำ ให้ฟันทน
น้ำคั้นจากใบสดและดอกสด : ใช้หยอดตา แก้ตาอักเสบ ฝ้าฟาง ตาแฉะ มืดมัว
น้ำคั้นจากดอก : ใช้ทาคิ้ว ทาหัว เป็นยาปลูกผม (ขน) ทำให้ ผมดกดำเงางาม
สีจากดอกอัญชันใช้ทำประโยชน์ได้หลายอย่าง นิยมใช้ดอกสีน้ำเงินซึ่งมีสาร Anthocyanin ใช้ ทำสีขนม เช่น ขนมดอกอัญชัน ขนมช่อม่วง ทำน้ำดื่มสมุนไพร ได้ น้ำสีม่วงสวย เพราะสีของดอกอัญชันละลายน้ำได้ รวมทั้งสีเปลี่ยน ไปตามความเป็นกรดด่าง คล้าย กระดาษลิตมัสที่ใช้ตรวจสอบความ เป็นกรดด่างของสารละลาย
ดอกอัญชันกินเป็นผักได้ ทั้ง จิ้มน้ำพริกสดๆ หรือชุบแป้งทอด) http://health.giggog.com/113146

นอกจากนี้ยังสามารถนำมาถนอมใช้ในครัวเรือนเอนกประสงค์

ส่วนประกอบที่สำคัญ

1. ดอกอัญญชัน

2. น้ำสะอาด หรือน้ำกรองที่สะอาด ไม่ควรใช้น้ำประปา

3. น้ำตาลทรายแดง

4. ถังพลาสติกอย่างดี

5. สถานที่เก็บถังสมุนไพรจากดอกอัญชัน ควรเก็บไว้ให้พ้นแสงแดด

วิธีการทำ

1. นำดอกอัญชันมาล้างให้สะอาดแล้วนำมาผึ่งให้แห้งพอหมาด ๆ

2. นำน้ำสะอาดมา ส่วนผสม น้ำ 5 ดอกอัญชัน 3 น้ำตาลทรายแดง 1 กิโลกรัม

3. นำน้ำตาลทรายแดงมาละลายกับน้ำสะอาดที่ไว้ แล้วนำดอกอัญชันผสมลงไปในน้ำผสมน้ำตาลทรายแดงที่เตรียมไว้

4.ปิดฝาให้สนิท แล้วนำไปเก็บไว้ ประมาณ 8-12 เดือน ก็สามารถนำมาใช้ในครัวเรือน

ประโยชน์: ใช้ผสมกับน้ำหมักผมทำให้ไม่มีรังแค หายจากอาการคัน ทำให้สีผมดำมีน้ำหนัก ปราศจากสารพิษ ใชบำบัดผดผื่นคันตามผิวหนังเกิดจากการแพ้ จากสัตว์, พืชบางชนิด, อากาศ นอกจากนี้ยังใช้ผสมน้ำอาบให้สุนัขปราศจากสุนัขโรคเรื้อน หมัด เห็บ เป็นต้น