พระยานาคโพธิสัตว์ เป็นพยานาครูปปั้น ตั้งอยู่ราวบันใดทางขึ้นเจดีย์ศรีพุทธคยา ชื่อเต็มคือ "นาคปริวัฒนโพธิสัตว์ นิมิตปุมุมาตย์สถิตเทวฤทธิ์อนุรักษ์" เป็นพระยานาคที่บำเพ็ญเพียรจนเป็นพระโพธิสัตว์ คอยปกปักรักษา พระพุทธศาสนาให้คงอยู่สืบต่อไป เนื่องจากพระยานาคเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา เพียงขอให้มีชื่อในขั้นตอนการบวชเท่านั้นก็ได้