หมาน้ำ หรือ หมาตักน้ำ เป็นภาชนะตักน้ำของคนชนบททางภาคใต้ ในอดีตประมาณ 40 – 50 ปี ที่ผ่านมามีใช้ทุกครัวเรือน หมาตักน้ำ ทำได้จากวัสดุหลายชนิดที่มีในท้องถิ่น เช่น ทำจากกาบหมาก กาบต้นหลาวโอน ใบจาก ใบสาคู ใบกะพ้อ เป็นต้น แต่ที่นิยมใช้ทั่วไปคือหมาตักน้ำกาบหมากซึ่งมีความเหนียวทนทานใช้ได้ยาวนานกว่าที่ทำจากวัสดุอื่น ที่ทำจากกาบหมายเรียกว่า “หมาตอก” หรือ “หมาต้อ” ทำจากใบจาก เรียกว่า “หมาจาก” ทั้งนี้คำที่ใช้เรียกอาจจะแตกต่างหรือเพี้ยนไปบ้างขึ้นอยู่กับสำเนียงของกลุ่มคนหรือถิ่นอาศัย

หมาตักน้ำ เป็นงานหัตถกรรม เป็นภูมิปัญญาของคนที่รู้จักประดิษฐ์คิดค้น ในอดีตภาชนะที่ใช้ในชีวิตประจำวันล้วนแต่ทำขึ้นจากวัสดุธรรมชาติใกล้ตัวเกือบทั้งสิ้น จะหาความสะดวกสบาย เช่นปัจจุบันได้ยาก หมาตักน้ำไม่เพียงแต่ใช้สำหรับตักน้ำแต่ยังใช้ประโยชน์อื่น ๆ ได้มากมาย เป็นภาชนะใส่ของกินของใช้ เช่น พริก หอม กระเทียม กะปิ แขวนไว้บนผราครัวเหนือเตาไฟ ใส่ของใช้ส่วนตัว เช่น สบู่ ยาสีฟัน ยาสระผม เป็นตัน หากจะเปรียบเทียบประโยชน์ของหมาตักน้ำ กับ ผ้าขาวม้า ก็คงจะไม่แตกต่างกันมากนัก สามารถอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่

https://www.m-culture.go.th/suratthani/ewt_dl_link.php?nid=2959

ปัจจุบันหมาตักน้ำคืออดีตที่สามารถสะท้อนถึงวิถีชีวิตของคนชนบทในสมัยก่อนเก่าได้เป็นอย่างดี สนใจข้อมูลเหล่านี้ เชิญที่ร้านบินหลา 50/14 หมู่ที่ 8 ตำบลเวียงสระ อำเภอเวียงสระ จังหวัดสุราษฎร์ธานี โทร. 077-257785 , 08-0892-0058 นายสุเทพ กูลเกื้อ แห่งพิพิธภัณฑ์กรรมาชีพ ร้านข้าวแกงบินหลา (ข้าวแกงบ้านส้อง) ได้เป็นผู้เก็บรักษาและอนุรักษ์ไว้เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาฯ หากผ่านไปยังอำเภอเวียงสระ จังหวัดสุราษฎร์ธานี อย่าลืมแวะไปรับประทานข้าวแกงบ้านส้องที่ร้านบินหลา ซึ่งเป็นที่ตั้งพิพิธภัณฑ์กรรมาชีพ นอกจากจะได้รับประทานข้าวแกงที่สะอาดอร่อยแล้ว ยังมีเครื่องมือเครื่องใช้ทางด้านการประกอบอาชีพของคนในสมัยก่อน ให้ได้ชมมากมาย บางอย่างอาจจะไม่เคยเห็นที่ไหนมาก่อน สงสัยหรือสนใจชิ้นไหนสามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ นายสุเทพ ยินดีตอบทุกคำถามอธิบายได้ทุกเรื่อง ร้านบินหลา ตั้งอยู่ใกล้สี่แยกเวียงสระ (ถนนเอเชีย สาย 41) ฝั่งขาล่อง ไปทางทิศใต้ ประมาณ 250 เมตร ค่าพิกัดทางภูมิศาสตร์ 08 องศา 37 ลิปดา 732 ฟิลิปดาเหนือ 099 องศา 21 ลิปดา 17 ฟิลิปดาตะวันออก หมายเลขโทรศัพท์ 077-257785 , 08-0892-0058 แล้วพบกันที่ร้านบินหลานะครับ