วัดวรโพธิ์หรือวัดระฆังตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของคลองท่อหรือคลองฉะไกรใหญ่ ตำบลประตูชัย อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
วัดวรโพธิ์นี้ ไม่ปรากฏหลักฐานเอกสารเกี่ยวกับประวัติการสร้าง แต่สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นก่อนรัชกาลสมเด็จพระเจ้าทรงธรรม เนื่องจากปรากฏในพระราชพงศาวดารว่า เป็นวัดที่พระศรีศิลป์ผนวชอยู่ แต่เดิมวัดนี้ชื่อวัดระฆัง มาเปลี่ยนชื่อเป็นวัดวรโพธิ์ในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ เมื่อคราวที่คณะสงฆ์ไปเผยแผ่พระพุทธศาสนาที่เกาะลังกา เมื่อกลับมาคงจะได้กิ่งพันธุ์พระศรีมหาโพธิ์เข้ามาถวาย และโปรดเกล้าฯ ให้ปลูกไว้ที่วัดระฆังซึ่งอยู่ใกล้พระราชวังที่ประทับ จึงได้เปลี่ยนชื่อเป็นวัดวรโพธิ์ตั้งแต่นั้นมา
โบราณสถานภายในวัดประกอบด้วยปรางค์ประธานที่เหลือเพียงส่วนของฐานปรางค์ล้อมรอบด้วยระเบียงคดรูปสี่เหลี่ยม มีบันไดขึ้นสู่องค์เรือนธาตุทั้งสี่ด้าน ลักษณะการก่อบัวของฐานปรางค์มีการเล่นระดับแบบที่ปรากฏในแถบล้านนา ทำให้พอจะสันนิษฐานได้ว่าปรางค์องค์นี้น่าจะสร้างขึ้นในสมัยอยุธยาตอนกลาง ซึ่งเป็นระยะเวลาที่ศิลปะล้านนาได้แพร่หลายเข้ามาสู่อยุธยามากขึ้น และน่าจะเป็นเวลาเดียวกับการสร้างวิหารสมัยแรก ที่อยู่ภายใต้วิหารสมัยอยุธยาตอนปลายในปัจจุบัน ทางด้านทิศเหนือของวัดนี้เป็นที่ตั้งของแท่นพระศรีมหาโพธิ์ ซึ่งสันนิษฐานว่าน่าจะสร้างขึ้นในรัชกาลสมเด็จพระเจ้าปราสาททองเพื่อทรงปลูกพระศรีมหาโพธิ์ที่นำมาจากลังกา
โดย...วัฒนธรรมอำเภอพระนครศรีอยุธยา
สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดพระนครศรีอยุธยา