ร่วมแสดงความคิดเห็นกับเรา
ขอขอบคุณสำหรับการเยี่ยมชมเวบไซต์ m-culture.in.th

เราได้จัดทำแบบสำรวจแบบง่ายๆ เพื่อจะ
ได้ทราบถึงสิ่งที่ผู้เยี่ยมชมเวบไซต์เรา
ชอบและให้เราได้เรียนเกี่ยวกับคุณมากขึ้น
 
ละติจูด (รุ้ง) : N 16° 27' 26.8391"
16.4574553
ลองจิจูด (แวง) : E 103° 41' 41.8481"
103.6949578
เลขที่ : 168757
ข้องบ้านกุดครอง ต.ดอนจาน อ.ดอนจาน จ.กาฬสินธุ์
เสนอโดย ณัฐวดี รอดภัย วันที่ 21 พฤศจิกายน 2555
อนุมัติโดย mculture วันที่ 17 สิงหาคม 2559
จังหวัด : กาฬสินธุ์
0 863
รายละเอียด

ข้อง เป็นเครื่องจักสาน ใช้สำหรับใส่ปลา สานด้วยไม้ไผ่ ถ้ามีขนาดใหญ่เรียกว่า “ข้องหลวง” ถ้ามีรูปทรงแนวนอนเรียกว่า “ข้องเป็ด”

กลุ่มจักสานบ้านกุดครอง เป็นกลุ่มเครือข่ายทางวัฒนธรรมของวัดมณีนพรัตน์ ที่ต้องการอนุรักษ์อาชีพจักสานของขาวกุดครองให้คงอยู่ ไม่สูญหายไปกับเทคโนโลยีสมัยใหม่ โดยให้ผู้ที่มีความสามารถในการจักสาน ไม่ว่าจะเป็นข้อง,กระติบข้าว ไซ อื่น ๆ ทำการจักสานอุปกรณ์ต่าง ๆ แล้วนำออกขายในชุมชนหรือตามศูนย์โอทอปของหมู่บ้าน , อำเภอ และจังหวัด


วิธีทำข้อง
จักตอกไม้ไผ่เป็น 2 ขนาด ขนาดที่ 1 ความกว้างประมาณ 0.5 มม. ขนาดที่ 2 ความกว้างประมาณ 0.3 มม. มีข้องตัวแม่พิมพ์สำหรับขึ้นรูปอยู่ข้างใน เริ่มก่อส่วนก้นใช้ตอกขนาด 0.5 มม. เป็นตอกตัวยืน ใช้ตอกขนาด 0.3 มม. เป็นตอกตัวขวาง สานด้วยลายทาน เมื่อสานก้นได้ขนาดตามแม่พิมพ์แล้ว จึงพับตอกขึ้นเพื่อสานส่วนลำตัวของข้อง เมื่อสานขึ้นไปถึงบ่าจะขึ้นเป็นส่วนคอที่ต้องให้คอดกิ่วเข้าไป ให้ถอดแม่พิมพ์ออกก่อนแล้วจึงพับตอกตัวยืนเข้าไปพร้อมกับสานตอกตัวขวางให้รัดคอดเข้าไป เมื่อได้คอที่คอดกิ่วแล้วให้กลับตอกออกมาให้ปากผายออก แล้วจึงพับตอกที่ปากเพื่อเก็บตอกตัวยืนเสียบซ่อนไว้กับตอกตัวขวางที่ปาก ที่บ่าข้องใช้หวายทำเป็นหูสำหรับสอดสายผูกเอว หลังจากนั้นจึงสานงาเพื่อเป็นฝาปิด เริ่มจากการใช้ตอกที่แข็งขดเป็นวงกลมให้เข้าไปในขอบปากของตัวข้อง แล้วจึงใช้ตอกพับกับขอบปากที่เป็นวงกลมนั้นโดยให้ปลายของตอกสอบเข้าหากัน เวลาที่ปิดตอกจะลงลึกไปในตัวของข้อง เพื่อป้องกันไม่ให้สิ่งที่อยู่ในข้องออกมาได้
ถ้าเป็นข้องเป็ดซึ่งเป็นแนวนอน จะเริ่มสานส่วนซ้ายหรือส่วนขวาด้านใดด้านหนึ่งก่อน แล้วพับตอกสานไปตามนอน โดยด้านบนสานให้เป็นตาๆ จะมองเห็นสิ่งที่อยู่ในข้องได้ เมื่อถึงอีกด้านหนึ่งให้พับตอกขึ้นแล้วสานเป็นส่วนคอและปาก ส่วนฝาปิดทำเช่นเดียวกับฝาข้องธรรมดา

การใช้งาน
ใช้ใส่ปลา กุ้ง หอย ทุกชนิด ใช้ในเวลาที่ออกหาปลา โดยผูกข้องไว้ที่เอว ถ้าจับปลาที่มีขนาดใหญ่นิยมใช้ข้องเป็ด เพราะปลาไม่ต้องงอตัวอยู่ในข้อง ปลาจะนอนตามความยาวของตัวข้อง จะทำให้ปลามีชีวิตอยู่ได้นาน ถ้าขังปลาด้วยข้องเป็ดแล้วนำไปแช่น้ำที่ไหล ยิ่งจะทำให้ปลามีชีวิตอยู่ได้หลายวัน

สถานที่ตั้ง
หมู่ที่/หมู่บ้าน บ้านกุดครอง
ตำบล ดอนจาน อำเภอ ดอนจาน จังหวัด กาฬสินธุ์
รายละเอียดการเข้าถึงข้อมูล
วัดมณีนพรัตน์
บุคคลอ้างอิง ณัฐวดี รอดภัย
ชื่อที่ทำงาน สนง.วัฒนธรรมจังหวัดกาฬสินธุ์
เลขที่ ศาลากลางชั
ตำบล กาฬสินธุ์ อำเภอ เมืองกาฬสินธุ์ จังหวัด กาฬสินธุ์ รหัสไปรษณีย์ 46000
โทรศัพท์ 043-815806 โทรสาร 043-811394
แสดงความคิดเห็น
โปรด เข้าสู่ระบบ ก่อนทำการแสดงความคิดเห็น

ชื่อผู้ใช้
รหัสผ่าน
ยังไม่มีการแสดงความคิดเห็น
ข้อมูลที่แสดงในระบบนี้ จัดเก็บโดยนักวิชาการวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม หากมีข้อเสนอแนะหรือข้อมูลเพิ่มเติม กรุณาติดต่อวัฒนธรรมจังหวัด
       ข้อมูลนี้เป็นประโยชน์หรือไม่