เครื่องมือการจัดเก็บข้อมูล 11 เอกสารหนังสือ ชื่อเอกสารหนังสือ จารึกผนังอุโบสถหลังเก่าวัดหาดเสี้ยว ชื่อผู้ครอบครอง วัดหาดเสี้ยว สถานที่จัดเก็บ อยู่ผนังอุโบสถหลังเก่าวัดหาดเสี้ยว เลขที่ 51/2 หมู่ 2 บ้านหาดเสี้ยว ตำบลหาดเสี้ยว อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย ลักษณะเอกสาร เป็นจารึกโบราณบนแผ่นศิลาสีดำ รูปทรงหกเหลี่ยมแนวนอน ติดอยู่ข้างฝาผนังในพระอุโบสถหลังเก่าของวัดหาดเสี้ยว ภาษาที่ใช้เขียน ภาษาไทยพวน ประวัติความเป็นมา จากศิลาจารึกที่ติดไว้ที่ฝาผนังอุโบสถ พบว่าอุโบสถสร้างเมื่อปี พ.ศ.๒๓๘๗ เพราะฉะนั้นจารึกแผ่นนี้ก็น่าจะอายุเท่ากับอุโบสถหรือน้อยว่า คือมีอายุราว 160 ปี จารึกเป็นภาษาไทยพวน และได้มีการถ่ายอักษรไทยพวนจากศิลาจารึกเป็นอักษรไทยปัจจุบัน โดยนายไชยา แก้วเกตุ เป็นผู้คัดลอกศิลาจารึกจากโบสถ์ ดังมีเนื้อหาดังนี้ “กิตติภิรมย์ พระหมวด สวสสดี (สวด สะ ดี=สวัสดี) ทีฆาอายุ วตณสตสหัสสาธิกะ มังคละวัสสาจิตรมาส จุลลสังกราช (จุลศักราช) ราชะได้ ๒ พัน ๓ ฮ้อย(ร้อย) ๘๙ ตัวถ้วนยิ่ง จิงปวุตติแถมถ่าย ก่ายขึ้นมาในปีอันนี้ ควรกิตตนาตามมัคคัทธภาษา (มคธภาษา) ปวระวัสสาวิเศษ หนขอบก้ำประเทศ สังเขตก้ำศรีอโยธิยาทวารวดีปีเถาะบ่สงสัย ไทยภาษาชาวศรีสักกนครเชียงคำหลวงกงพวนภัทธิราช ว่าปีก่าเหม้ายสงกา กกเข้ามาในคิมหันตรดูเดือนจิตรมาส ด้วยโอกาสโหรา ตามภาษาเฮาว่า เดือน ๕ ขึ้น ๑๕ ค่ำ ภ่ำว่าได้วัน ๓ (อังคาร) ผิจักกานเป็นไทย หนพีนีไสย (โหรวินิจฉัย) ว่ามื้อเปิกชง้าบ่สงกา ปรากฏเป็นอุตตมะวัน พระจันทะจอ วรศรีใสเสด เสด็จเข้าใกล้แฝงพับ จับนักขันตรึกษ์ ถืกหน่วยเฮืองยศ ปรากฏชื่อว่าอัสสะเหลกลูกสนิท อันสถิตในกงมินทราษี วันนี้เป็นวันดี วันติตถีอมุตตโชค ประสิทธิโยคพร้อมลักขณา ภายในมีครูบาวัดหาดเสี้ยว และเจ้าหัวอ้ายสมเด็จบ้านตาดเป็นเค้า กับทั้งพระมหาสังฆเจ้าน้อยหนุ่มสำมะเณรเป็นประธาน และสหทายก คามะโภฮก อุปปสกอุปปาสีกา ภายนอกมีท่านผู้ใหญ่ แสนจัน แสนปัญญา แสนพน กรรมการน้อยใหญ่ หนุ่มเหน้าเฒ่าถ่าวและปานกลาง ท้าวขุนนางหน้าหนุ่ม ผมเกลี้ยงชุ่มโกสี มีศรัทธามาพ่ำพร้อม น้อมกับภริยา ปุตตนัตตาบ่าวสาวมีมวลมากบ่อาจสังขยา มีจิตตเจตนาเป็นอันนึ่งอันเดียวกัน ได้ยกยอสร้างโฮงสีม (โบสถ์) เจ้าหลังนี้ไว้ ให้เป็นถาละ (ถาวร) มั่นแก่น ช่วยค้ำชูศาสนาพระบูรมมะโคดมเจ้า ตราบต่าเท้า ๕๐๐๐ วัสสา ขอจงให้เป็นอุปปนีสัยสัปปัจจัยได้เถิงสุข ๓ ประการ มีนิรุพพานเป็นที่แล้ว ยาคลาดแคล้วจากคำปรารถนา ซู่เยืองซู่ประการแดก็ข้าเทิ้น ประการหนึ่ง ฝูงข้าทั้งหลายยังไป่ได้เข้าสู่นีรุพพาน นังได้เทียวสงสารหลายเหล่า ขอเว้นจากพยาธิ ๙๖ โพยภัย ๒๕ มรณะ ๓๒ อุบบาท ๑๖ นี้ ขออย่าได้เกิดมีในขันธะสันตานแห่งฝูงข้าทังหลาย ทุกตนทุกคนแด่ก็ข้าเทิ้น ประการหนึ่ง ฝูงข้าทั้งหลาย ขอให้ได้ฟังยังธรรมเทศนาแห่งพระเจ้า ในกาละเมื่อสังฮอมธาตุ ขอให้ได้มัคคะผละ ๔ ประการ ในกาละเมื่อจักมาภายหน้าแด่ก็ข้าเทิ้น เมตฺเตยโย อนาคเต กาเล นิพฺพานํ ปาปุณิสฺสติ นิจฺจํธุวํ เที่ยงแท้ดีหลีเทิ้น อันนี้แม่นสังกราชวันฉลองวัดนั้น แล” (หมายเหตุ การถ่ายอักษรตามข้างบนนี้ ยึดการออกเสียงและความหมายของคำเป็นสำคัญ จึงไม่เคร่งครัดต่อการลอกแบบรูปอักษรมากนัก นอกจากคำนั้นๆ ไม่ค่อยปรากฏมีในภาษาไทยปัจจุบัน เช่น “พระจันทจอวอระ...,” เป็นต้น ส่วนคำว่า “ปัดไจ, โภยไภ” ได้เขียนเป็น “ปัจจัย, โพยภัย” เป็นต้น ทั้งนี้เพื่อช่วยให้ตีความหมายได้ง่ายขึ้น; นายไชยา แก้วเกตุ ๑ ม.ค. ๒๕๒๐) ประวัติผู้แต่ง - ความสำคัญ เป็นจารึกบอกเล่าถึงการสร้างอุโบสถเมื่อไร เป็นการบันทึกประวัติศาสตร์ของวัดหาดเสี้ยวและวิถีชีวิตประเพณีของชาวหาดเสี้ยวในสมัยก่อน