ชื่อสถานที่ วัดหนองโว้ง สถานที่ตั้ง ตั้งอยู่เลขที่ ๕๘ บ้านหนองโว้ง หมู่ที่ ๑ ตำบลเมืองบางยม อำเภอสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัยสังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ที่ดินตั้งวัด เนื้อที่ ๗๖ ไร่ ๒ งาน ๙๕.๘๐ ตารางวา โฉนดที่ดินเลขที่ ๓๐๗๙ เป็นที่เนิน บริเวณกว้าง มีหมู่บ้านล้อมรอบ และมีแม่น้ำยมไหลผ่านด้านหลังวัด อาณาเขตทิเหนือ ยาว ๓๓๕ เมตร จดทางสาธารณะประโยชน์ ทิศใต้ ยาว ๔๘๕ เมตร จดทางสาธารณะประโยชน์ ทิศตะวันออก กว้าง ๒๗๕ เมตร จดถนนจรดวิถีถ่องสายสุโขทัย-สวรรคโลก ทิศตะวันตก กว้าง ๒๓๕เมตร จดทางสาธารณะประโยชน์และแม่น้ำยม จดทะเบียนปี สร้างขึ้นเป็นวัดนับตั้งแต่พ.ศ.๒๒๔๒ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ ๑ มกราคม พ.ศ. ๒๓๙๙ ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นพระอารามหลวง ชั้นตรี ชนิดสามัญ ตั้งแต่วันที่ ๒๒ มีนาคม พ.ศ . ๒๕๓๖ ประวัติความเป็นมา เป็นวัดเก่าโบราณสร้างสมัยสุโขทัยไม่ปรากฎนามผู้สร้าง สมัยโบราณด้านหน้าวัดหันเข้าหาแม่น้ำยม เพราะเป็นทางคมนาคมทางน้ำ ชาวมอญซึ่งมีอาชีพขาย เครื่องปั้นดินเผา มาขายตามลำน้ำยมและได้จอดเรือพักอาศัยในบริเวณวัด นำโอ่งมาขายในวัดเป็นจำนวนมากจนกระทั่งชาวบ้านเรียกว่า วัดหนองโอ่ง ต่อมาภายหลังแม่น้ำยมได้เซาะตลิ่งพังเป็นรูปเว้าโค้ง ซึ่งภาษาพื้นบ้านเรียกความเว้าโค้งว่า โว้ง จึงพากันเรียกชื่อวัดว่า วัดหนองโว้ง จนกระทั่งถึงปัจจุบัน ปี พ.ศ.๒๓๙๑ สมัยพระอุปัชฌาย์พุกเป็นเจ้าอาวาส เจ้าเมืองบางยม มีความเลื่อมใสจึงได้ดำเนินการก่อสร้างอุโบสถเสร็จเรียบร้อยเมื่อประมาณปี พ.ศ.๒๓๙๙ กว้าง ๖.๕๐ เมตร ยาว ๑๖ เมตร ได้ให้ช่างฝีมืออเขียนจิตรกรรมฝาผนังเป็นภาพพระเจ้าสิบชาติและภาพพุทธ ประวัติบางตอนไว้อย่างสวยงามมากและดำเนินการก่อสร้างมณฑปแบบทรงไทยจตุรมุข เป็นที่ประดิษฐานรอยพระพุทธบาทจำลอง ปี พ.ศ. ๒๔๗๐ สมัยพระครูวินัยธรทองคำ ยสสุวณฺโณ เป็นเจ้าอาวาส หม่อมเจ้าอัศนีฟ่องฟ้า เทวกุล ณ อยุธยา เสด็จมาวางศิลาฤกษ์ ได้ทรงให้ความอุปถัมภ์ในการก่อสร้างวิหารเพื่อประดิษฐานพระพุทธรูปปาง มารวิชัยสมัยสุโขทัย ๒ องค์ เรียกนามเป็นที่รู้จักกันโดยทั่วไปตั้งแต่อดีตกระทั่งปัจจุบัน ว่า หลวงพ่อสองพี่น้อง เมื่อสร้างเสร็จ สมเด็จพระวันรัต ได้ประกอบพิธียกช่อฟ้าในปี ปี พ.ศ. ๒๔๗๒ ต่อมาทางคณะสงฆ์ได้ใช้เป็นสถานที่ประกอบพิธีสังคายนาเกี่ยวกับระเบียบ ปฏิบัติของสงฆ์ พ.ศ.๒๕๓๐ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลปัจจุบัน โปรดพระราชทานให้ พระปลัดอุดม สมาจาโร วัดหนองโว้ง เป็นที่ “พระครูสุนันท์คุณาภรณ์” เมื่อวันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๓๐ พ.ศ. ๒๕๓๓ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ฯ สยามมกุฎราชกุมาร ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ พระราชทานนาม วัดหนองโว้งใหม่ว่า “วัดวาปีวงการาม” พ.ศ. ๒๕๓๔ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปรินายก เสด็จมาเป็นองค์ประธาน ประทานสัญญาบัตร พัดยศ ผ้าไตร แก่พระสังฆาธิการในเขตปกครองคณะสงฆ์หนเหนือ ในการนี้ได้ประทานอนุญาตอัญเชิญพระนามภิไธยย่อ ญสส.ประดิษฐานที่หน้าพระตำหนักสมเด็จพระสังฆราช ภายในวัดหนองโว้ง พ.ศ.๒๕๓๖ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้ยกวัดหนองโว้ง ตำบลเมืองบางยม อำเภอสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย เป็นพระอารามหลวง ชั้นตรี ชนิดสามัญ ตั้งแต่วันที่ ๒๒ มีนาคม ๒๕๓๖ พ.ศ. ๒๕๓๗ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปรินายก ได้เสด็จมาเป็นองค์ประธาน ประทานสัญญาบัตร พัดยศ ผ้าไตร แก่พระสังฆาธิการในเขตปกครองคณะสงฆ์หนเหนือ ตำนานที่เกี่ยวข้อง/ความเชื่อ (ถ้ามี) - ลักษณะเอกลักษณ์ที่โดดเด่นของสถานที่ พระพุทธรูปหลวงพ่อสองพี่น้องเป็น พระพุทธรูปสมัยสุโขทัย ปางมารวิชัย ๒ องค์ เนื้อทองสำริด เป็นที่ชาวบ้านนิยมมากราบไหว้และเลื่อมใสศรัทธา มาสักการะบูชาขอพรมาโดยตลอด และได้จัดงานฉลองเป็นประจำทุกปี ความสำคัญ ปัจจุบันวัดหนองโว้ง เป็นศูนย์กลางการปกครอง การเผยแผ่ การศึกษา การบริหารงานคณะสงฆ์อำเภอสวรรคโลก เป็นที่ตั้ง สำนักงานเจ้าคณะอำเภอสวรรคโลก หน่วยอบรมประชาชนประจำตำบลเมืองบางยม ศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ ศูนย์พัฒนาคุณภาพชีวิต อุทยานการศึกษา สำนักเรียนพระปริยัติธรรมแผนกบาลีประจำจังหวัดสุโขทัย แหล่งเรียนรู้ชุมชน กลุ่มคนที่ใช้ ชาวอำเภอสวรรค โลกและประชาชนทั่วไป จำนวนผู้อยู่อาศัย - ผู้ดูแล พระครูสุนันท์คุณาภรณ์