เครื่องสีข้าว จัดแสดงที่พิพิธภัณฑ์ชีวิตพระสุเมธาธิบดีมูลนิธิประชาสุขสันต์ ที่ตั้งเลขที่ 84 หมู่ 4 ตำบลบ้านกล้วย อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี โทร. 0 3647 1847
เครื่องสีข้าวโบราณแบบมือหมุน โดยรวมแล้วดูเหมือนเครื่องจักสานชนิดหนึ่ง ทำจากไม้เนื้อแข็งและไม้ไผ่สาน มีส่วนประกอบ 5 ส่วนหลักคือ ท่อนฟันบน ท่อนฟันล่าง แกนหมุน ไม้คาน และ คันโยก โดยสานด้วยตอกไม้ไผ่เป็นทรงกระบอกสูงราว 50เซนติเมตร เส้นผ่าศูนย์กลางราว 50 เซนติเมตร ใช้ไม้เนื้อแข็งทำเป็นไม้คาน ให้ปลายไม้ทะลุไม้ไผ่สานท่อนฟันบนออกมา ไม้คานที่โผล่ออกมาจะเจาะรูไว้เพื่อพ่วงต่อกับคันโยกให้หมุนได้ มีการใช้ดินเหนียวอัดเพื่อป้องกันปลวกไม่ให้กัดเครื่องสีข้าวด้วย ฟันบนและฟันล่างทำจากแผ่นไม้แข็งบางๆ สลับกับดินเหนียวคลุกแกลบอัดจนแน่น ตรงกลางท่อนฟันบนจะมีรูกลวง เมื่อเทข้าวเปลือกลงไปจะไหลลงไปอยู่ระหว่างท่อนฟันบนและท่อนฟันล่างที่ขบกันอยู่ เมื่อหมุนก็จะบดเปลือกข้าวหลุดออก
สีข้าวโดยนำข้าวเปลือกใส่ลงในช่องข้างบน จากนั้นจึงใช้แรงงานคนหมุนจากทางด้านขวาไปทางด้านซ้าย เปลือกข้าวจะหลุดออกตกลงไปในถาดรอง จึงค่อยนำไปฝัดในกระด้งแยกเปลือก เอาเปลือกออก จากนั้นมาคัดข้าวปลายในตะแกรงคัดปลาย ก็จะได้ข้าวกล้องนำไปหุงรับประทาน
เครื่องสีข้าวนับเป็นภูมิปัญญาอันชาญฉลาดของชาวบ้านที่มีอยู่คู่กับวิถีชีวิตของเกษตรกรชาวนาไทยมาตั้งแต่สมัยโบราณ