ฝักมีด หรือ ที่เรียกว่า ปลอกมีดในภาษาไทยถิ่นกลาง หรือบางท้องที่เรียกว่า ซบมี เป็นอุปกรณ์สวมมีดเพื่อป้องกันอันตรายจากคมมีด หรือสะดวกในการพกพาเมื่อนำมีดติดตัวออกจากบ้านไปทำไร่ ทำนา หรือถางป่า ในสมัยโบราณมักจะพกมีดไว้ที่เอวด้านหน้าหรือด้านหลังเวลาเดินทาง เอาไว้ป้องกันตัวจากสัตว์ร้ายหรือในกรณีที่จะต้องปีนป่ายต้นไม้ ขึ้นในที่สูงเพ่อประกอบอาชีพต่าง ๆ เช่น ปาดตาลมาทำน้ำตาล ขึ้นต้นมะพร้าว หรือตัดกิ่งไม้ ฝักมีดมีหลายชนิดมีทั้งที่ทำด้วยไม้ หนัง โลหะ และไม้ไผ่สาน ส่วนฝักมีดที่แสดงไว้ในพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดสว่างพิมพ์ธรรมเป็นประเภทที่ทำจากหวาย โดยนำหวายมาจักเป็นเส้น แล้วนำมาสานเป็นรูปทรงเหมือนมีด ซึ่งฝักมีดโดยทั่วไปก็จะมีรูปร่างคล้ายกับใบมีดที่อยู่ภายในและมักจะทำขึ้นมาสำหรับมีดเล่มหนึ่งเล่มใดโดยเฉพาะ แต่ฝักมีดที่สานด้วยไม้ไผ่สำหรับใส่มีดพร้ามักทำเป็นซองเรียบๆ เพื่อให้ใส่มีดได้หลายขนาด ฝักมีดที่จัดแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดสว่างวีระวงศ์ บ้านสว่าง ตำบลสว่าง อำเภอสว่างวีระวงศ์ จังหวัดอุบลราชธานีนั้น มีอายุราว 140 ปี บริจาคโดยชาวบ้านสว่าง (ไม่ปรากฏชื่อผู้บริจาค)