ประวัติความเป็นมา

บ้านโคกอำนวยทำผ้าไหมมาตั้งแต่สมัยปู่ย่า ตายาย เดิมทีนั้น ชาวบ้านทำเพื่อเอาไว้สวมใส่เองในครัวเรือน ซึ่งมีวิธีการย้อมด้วยสีธรรมชาติ แต่ปัจจุบันผลิตปริมาณมากขึ้น ทำเป็นอาชีพเสริมเพิ่มรายได้ และประยุกค์ใช้สีเคมีเป็นส่วนใหญ่เพื่อความ รวดเร็วในการผลิต

เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๘ ชาวบ้านโคกอำนวยได้รวมกลุ่มกัน ก่อตั้งเป็นกลุ่มทอผ้าไหมมัดหมี่ บ้านโคกอำนวยขึ้น โดยมีสมาชิกทั้งสิ้น ๒๗ คน บางคนก็ทอผ้า ผ้าไหมบ้านโคกอำนวยจึงเป็นผ้าที่ผลิตด้วยเส้นไหมพื้นบ้านโดยแท้

จุดเด่นของผลิตภัณฑ์

ผ้าสีสวย หนา มีน้ำหนัก คงทน และสีไม่ตก เป็นที่ยอมรับและสนใจของคนทั่วไป

รางวัลที่ได้รับ

ได้รับคัดเลือกเป็นผลิตภัณฑ์ หนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ OTOP ๔ ดาว และได้รับเครื่องหมายผลิตภัณฑ์ชุมชน จากสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม

วัตถุดิบและส่วนประกอบ

ชาวบ้านใช้วัตถุดิบที่ผลิตเองจากท้องถิ่นมาใช้เอง เช่น เส้นไหม เพราะเป็นเส้นไหมที่สาวเองด้วยมือ

วัตถุดิบประกอบด้วย

๑. ต้นหม่อนเลี้ยงไหม,ตัวไหม,รังไหม

๒. เส้นไหม,สีย้อมผ้า,น้ำด่าง

๓. ผ้าไหม,ผลิตภัณฑ์ผ้าไหม

อุปกรณ์และภาชนะที่ใช้ ประกอบด้วย

๑. กระด้ง ผ้าครอบกระด้ง ชั้นวางกระด้ง

๒. หม้อต้ม รอกไหม ไม้คีบไหม กระบุงรองไหม กง อัก ระหัด ระหวิง ฟืม กี่ กระสวย ถังน้ำ หม้อต้มสีย้อมผ้า ถุงมือ ยาง ไม้พาย กะละมัง ราวตากเส้นไหม

๓. กี่กระตุก กวักไหม

๔. กรรไกรตัดผ้าไหม ภาชนะบรรจุผ้าไหม กล่องเก็บผ้าไหม

ขั้นตอนการผลิต

กระบวนการเกิดรังไหมและคัดเลือกรังไหมการสร้างของรังไหม ใช้จ่อ และสถานที่เก็บจ่อ เพื่อจะใช้ตัวไหมทำรังซึ่งจะต้องปลอดภัยจากแมลง ในการเก็บรังไหมอาศัยแรงงานคนในชุมชน จะไม่ใช้เครื่องจักร

การผลิตเส้นไหมนำรังไหมที่คัดเลือกไว้มาลงหม้อต้มรังไหม ทำการสาวไหมจนได้เส้นไหมแล้วนำไปตากแดดแล้วนำไปต้มย้อมสี

การทอเป็นผ้าผืนนำเส้นไหมไกวใส่อัก นำไปคนไหม ต่อเข้าฟืม เข้ากี่ นำเส้นไหมที่แยกกาวออกแล้วหรือเส้นไหมที่ย้อมสีแล้วมาทอเป็นผ้าผืนต่อไป

๑. การทอผ้ามัดมี่ ๒ ตะกอ เป็นลายขัดธรรมดา

๒. การทอผ้ามัดมี่ ๓ ตะกอ เป็นผ้าที่มีลายทั้งสองด้าน เนื้อผ้าจะแน่น สามารถใช้ผ้าได้ทั้งสองด้าน โดยด้านหน้าจะให้สีสดใส และลวดลายชัดกว่าด้านใน

เคล็ดลับในการผลิต

การย้อมไหมควรแยกภาชนะการย้อมสี เพื่อป้องกันสีกลบกลืนกันอุณหภูมิของน้ำต้มสีย้อมผ้าต้องรักษาอุณหภูมิให้มีความร้อนสม่ำเสมอ

การมัดย้อมเส้นไหมควรมัดเส้นไหมให้แน่น เพื่อไม่ให้สีผสมกัน

การทอผ้าควรตีฟืมให้แน่นสม่ำเสมอ เก็บริมผ้าไหมให้เรียนบร้อย ไม้ควรใช้ผงซักฟอกล้าง หรือย้อมสีไหม

กลุ่มผู้ผลิต

ชื่อกลุ่ม กลุ่มทอผ้ามัดหมี่บ้านโคกอำนวย

ที่อยู่ เลขที่ ๑๐ หมู่ที่ ๗ ตำบลศรีสุข อำเภอศรีณรงค์ จังหวัดสุรินทร์

ติดต่อคุณ นิตย์ เสนาะเสียง โทร.๐๘-๕๖๓๒๖๕๖๑