การเล่นของเด็ก : หมากขุม

หมากขุมเป็นการเล่นอย่างง่าย ๆ ของคนแก่สมัยโบราณ แต่ต่อมาเด็ก ๆ ก็นิยมเอาเล่นกัน ไม่มีกฎเกณฑ์คือ แพ้ชนะเท่านั้น ไหวพริบใครดีก็เอาชนะได้ก่อน แต่ละคนทีเทคนิคในการเล่นของตนเอง เป็นการเล่นที่ต้องใช้ปัญญา และทำให้เกิดความสนุกสนานเพลิดเพลินด้วย

ผู้เล่น

มี ๒ ฝ่าย ฝ่ายละ ๑ คน รวม ๒ คน

อุปกรณ์

รางหมากขุม ขุดลงในดินหรือขุดลงในไม้เป็นรูปเรือ มีหลุมขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง ๖ ซม. ลึกพระประมาณ เรียงกันเป็นแถว ห่างกันไม่เกิน ๑ ซม. ทำเป็น ๒ แถวคู่กัน แถวละ ๗ หลุม ตรงหัวท้ายของรางมีหลุมใหญ่ข้างละหลุมเรียกว่า “เริน” หรือ “หัวแม่เริน” ลูกหมากขุมจำนวน ๙๘ ลูก (ครบเท่าจำนวนหลุม ๆ ละ ๗ ลูก) ลูกหมากขุมอาจใช้ลูกดินขนาดหัวแม่มือ ลูกยางพารา ลูกแก้วก็ได้ แต่ทั่วไปนิยมใช้ลูกสวาด

วิธีเล่น

ผู้เล่นนั่งหันหน้าเข้าหากัน วางรางหมากขุมตามทางขวาลงตรงหน้า ผู้เล่น หลุมแถวที่อยู่ตารงหน้าผู้เล่นคนใดก็เป็นของคนนั้น ส่วน “หัวแม่เริน” ที่อยู่หัวท้ายของรางนั้น ผู้เล่นแต่ละฝ่ายจะเป็นเจ้าของหัวแม่เรินหนึ่ง โดยให้ถือเอาหัวแม่เรินที่อยู่ทางซ้ายมือเป็นของตัว เริ่มเล่น ผู้เล่นแต่ละคนก็จะอาลุกหมากขุมใส่ลงหลุมของตัวเองหลุมละ ๗ ลูก (ยกเว้นหัวแม่เริน) เมื่อใส่หมากลงหลุมครบทุกหลุมแล้ว ต่อไปก็เป็นขั้นเริ่มเดินหมาก