ร่วมแสดงความคิดเห็นกับเรา
ขอขอบคุณสำหรับการเยี่ยมชมเวบไซต์ m-culture.in.th

เราได้จัดทำแบบสำรวจแบบง่ายๆ เพื่อจะ
ได้ทราบถึงสิ่งที่ผู้เยี่ยมชมเวบไซต์เรา
ชอบและให้เราได้เรียนเกี่ยวกับคุณมากขึ้น
 
ละติจูด (รุ้ง) : - ลองจิจูด (แวง) : -
เลขที่ : 194739
ลากเบ็ด
เสนอโดย พัทลุง วันที่ 15 กันยายน 2564
อนุมัติโดย พัทลุง วันที่ 4 มกราคม 2566
จังหวัด : พัทลุง
0 295
รายละเอียด

ลากเบ็ด เป็นวิธีตกปลาวิธีหนึ่งทำตอนกลางคืนโดยเฉพาะอย่างยิ่งในคืนเดือนมืด ก่อนตกปลาวิธีนี้ ผู้ลากเบ็ดต้องเตรียมสถานที่และอุปกรณ์ดังนี้

ลานเบ็ด คือบริเวณที่จะลากเบ็ด ส่วนใหญ่จะเป็นหนองน้ำหรือแอ่งน้ำขนาดใหญ่ มีพงหญ้าขึ้นปกคลุม น้ำลึกแค่กลางขาเป็นอย่างน้อย หนองน้ำที่เลือกต้องคาดว่ามีปลาตัวโตๆ อาศัยอยู่บริเวณที่จะทำลานเบ็ด ถ้าได้ใกล้ร่มเงาไม้ใหญ่หรือใกล้กอไม้จะดีมาก เพราะปลาใหญ่ชอบอยู่และหากินในที่เช่นนั้น การทำลานเบ็ดจะใช้มีดพร้าสับพงหญ้าเป็นแนวโค้งรัศมีประมาณ ๒-๓ วา กว้างไม่เกิน ๒ ศอก ตัดหรือถอนหญ้าในแนวดังกล่าวให้หมดตรงจุดศูนย์กลางของลานยกร้านไม้พอนั่งหรือนอนขดตัวได้ บางคนก็ทำเป็นแม่ไฟอย่างหยาบ ๆ สำหรับก่อไฟด้วยร้านที่ยกขึ้นนี้เรียกว่า "ร้านเบ็ด" หน้าร้านเบ็ดห่างออกไปราววาเศษ ๆ ปักไม้ง่ามสำหรับวางคันเบ็ด ลานเบ็ด จะทำในตอนกลางวันทำแล้วใช้ได้นานและถือเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้ทำ ผู้อื่นจะมาใช้โดยละเมิดไม่ได้

เบ็ดที่ใช้เรียกว่า "เบ็ดลาก" กันเบ็ดทำด้วยไม้ไผ่ขนาดเล็กทั้งลำขนาดโคนลำ โตกว่าหัวแม่เท้า ยาวประมาณ๒.๕-๓.๕ วา คือยาวกว่าลานเบ็ดเล็กน้อย คันเบ็ดจะถูกคัดตรงสายเบ็ดฟั่นด้วยด้ายดิบดีเกลียวโดกว่าก้านไม้ขีดไฟเล็กน้อยหมักสายด้วยเปลือกไม้ เช่น เปลือกมะม่วงหิมพานต์ สายยาวราว ๒ วาเศษ ตาเบ็ดจะทำขึ้นเฉพาะด้วยวิธีที่เรียกว่า "พด" มีขนาดโตและวงตาเบ็ดงุ้มเข้ากว่าเบ็ดหล่อจากโรงงาน ตาเบ็ดนี้จะทำไว้หลาย ๆ ตา แต่ละตาผูกสายขนาดยาวประมาณ ๑ ศอก เวลาจะใช้ก็เอาเป็ดตาที่ต้องการใช้ผูกเข้ากับสายเบ็ดที่ผูกคันไว้

เหยื่อ เหยื่อที่ใช้กับเบ็ดลากนิยมใช้เขียดบก ซึ่งมีขนาดประมาณเท่าหัวแม่เท้า ผู้ลากเบ็ดจะหาเขียดชนิดนี้โดยวิธี "โหละ" คือส่องไฟหาตามทุ่งนาในเวลากลางคืน พบแล้วก็ตะครุบจับใส่ข้องซึ่งทำขึ้นเฉพาะเรียกว่า "ข้องเขียด" การไปลากเบ็ดแต่ละครั้งจะต้องเตรียมเหยื่อไปให้เพียงพอ คืนหนึ่งๆอาจใช้เขียดประมาณ ๑๐-๒๐ ตัว

ในการลากเบ็ดผู้ลากจะขึ้นไปอยู่บนร้านเบ็ดตั้งแต่เวลาประมาณ ๑ ทุ่ม มีข้องขนาดใหญ่หรือไซทนใบโต ๆเตรียมใส่ปลาไว้พร้อม ข้องเขียดจะผูกแช่เรี่ยๆ น้ำไว้ จากนั้นค่อยฟังเสียงปลา ถ้าปลาช่อนมาฮุบเหยื่อหรือเล่นน้ำใกล้ ๆลานเบ็ด ก็เตรียมเกี่ยวเหยื่อให้พร้อม วิธีเกี่ยวจะเกี่ยวเบ็ดเข้าทางปากเขียดไปจรดกันตัวเขียดจะคู้งอไปตามตาเบ็ด เสร็จแล้วทอดสายเบ็ดให้เหยื่อตกลงบริเวณลานที่ตัดพงหญ้าทิ้ง กะให้เหยื่อเรี่ย ๆ น้ำ จากนั้นลากเหยื่อไปมาตามแนวลาน ยกคันเบ็ดยั่วให้เหยื่อกระทบน้ำบ้างเป็นจังหวะ ปลาช่อนที่อยู่บริเวณลานเมื่อเห็น เหยื่อก็จะเข้าฮุบกินเบ็ด ผู้ลากเบ็ดก็ตวัดคันเบ็ดทันที

คำสำคัญ
ลากเบ็ด
สถานที่ตั้ง
สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดพัทลุง
อำเภอ เมืองพัทลุง จังหวัด พัทลุง
รายละเอียดการเข้าถึงข้อมูล
สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคใต้ เล่ม ๑๔.(๖๗๙๓-๖๗๙๔) กรุงเทพฯ: มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณิชย์
บุคคลอ้างอิง นางสาวนิศาชล มีศรี อีเมล์ meesri.nisachon@gmail.com
ชื่อที่ทำงาน สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดพัทลุง
ถนน ราเมศวร์
อำเภอ เมืองพัทลุง จังหวัด พัทลุง รหัสไปรษณีย์ 93000
โทรศัพท์ ๐๗๔-๖๑๗๙๕๘ โทรสาร ๐๗๔-๖๑๗๙๕๙
เว็บไซต์ https://www.m-culture.go.th/phatthalung/main.php?filename=index
แสดงความคิดเห็น
โปรด เข้าสู่ระบบ ก่อนทำการแสดงความคิดเห็น

ชื่อผู้ใช้
รหัสผ่าน
ยังไม่มีการแสดงความคิดเห็น
ข้อมูลที่แสดงในระบบนี้ จัดเก็บโดยนักวิชาการวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม หากมีข้อเสนอแนะหรือข้อมูลเพิ่มเติม กรุณาติดต่อวัฒนธรรมจังหวัด
       ข้อมูลนี้เป็นประโยชน์หรือไม่