ร่วมแสดงความคิดเห็นกับเรา
ขอขอบคุณสำหรับการเยี่ยมชมเวบไซต์ m-culture.in.th

เราได้จัดทำแบบสำรวจแบบง่ายๆ เพื่อจะ
ได้ทราบถึงสิ่งที่ผู้เยี่ยมชมเวบไซต์เรา
ชอบและให้เราได้เรียนเกี่ยวกับคุณมากขึ้น
 
ละติจูด (รุ้ง) : N 15° 58' 18.2485"
15.9717357
ลองจิจูด (แวง) : E 102° 37' 17.836"
102.6216211
เลขที่ : 195003
คำศัพท์เฉพาะที่ใช้ในการมัดหมี่
เสนอโดย ขอนแก่น วันที่ 10 พฤศจิกายน 2564
อนุมัติโดย ขอนแก่น วันที่ 10 พฤศจิกายน 2564
จังหวัด : ขอนแก่น
0 482
รายละเอียด

การทอผ้าจัดเป็นงานศิลปหัตถกรรมที่แสดงถึงวัฒนธรรมอันทรงคุณค่า และมีเอกลักษณ์เฉพาะกลุ่ม คำศัพท์เฉพาะที่ใช้ในการมัดหมี่จึงเป็นการสื่อสารให้ผู้ฟังสามารถรับรู้ถึงขั้นตอนต่าง ๆ ในการมัดหมี่ว่ามีอะไรบ้าง ดังนี้

1. ด่อง คือ การทำให้เส้นใยไหมอ่อนตัวเรียบนุ่มลงกว่าเดิม การด่องจะกระทำเฉพาะเส้นใยไหมเท่านั้น

2. ค้น คือ การจัดเรียงเส้นพุ่งให้มีความกว้างเท่ากับหน้าฟืมและมีความยาวตามที่ต้องการ

3. ลำหมี่ คือ การแบ่งจังหวะเส้นพุ่งที่ทำให้เกิดสายโดยการมัดย้อม หนึ่งลำหมี่จะประกอบด้วยเส้นใย 120 - 160 เส้น และจำนวนของเส้นใย ในหนึ่งลำจะมีจำนวนเป็นเลขคู่เสมอ

4. ขีนหมี่ คือ จังหวะที่เส้นใยเดินไขว้กันในโฮงหมี่ การนับจำนวนขีนให้นับระหว่างลำใดลำหนึ่งก็ได้ โดยนับด้านที่เส้นใยไขว้กัน

5. เส้นพุ่ง คือ เส้นใยที่ผ่านการมัดย้อมแล้ว หลังจากนั้นจะนำไปกวักและกรอเข้าหลอดต่อไป แต่ในกรณีที่ผ้าสีเดียวทั้งผืน เส้นพุ่งจะไม่ผ่านการมัดหมี่แต่จะย้อมด้วยสีที่ต้องการแล้วนำไปกรอเข้าหลอดเตรียมทอ

6. กวักไหม คือ การนำปอยไหมมาเข้ากงแล้วกวักไหมออกเพื่อให้ใยติดกันจนหมดปอย

7. กวักหมี่ คือ การนำปอยไหมที่ผ่านการมัดย้อมแล้วเข้ากง แล้วกวักออก เพื่อให้ได้เส้นใยติดต่อกันตลอดทั้งปอย

8. มัดหมี่ คือ การผูกเก็บลายสีพื้นไว้ก่อนที่จะย้อมครั้งต่อไป

9. โอบหมี่ คือ การมัดเก็บลายของสีย้อมครั้งที่หนึ่งเพื่อนำไปย้อมสีต่อไป

10. ถมหมี่ คือ การมัดเพิ่มเติมเพื่อให้ได้ลวดลายที่สมบูรณ์และมีสีใหม่เพิ่มขึ้น

11. ปั้นหลอด คือ การนำเส้นใยที่ผ่านการกวักเรียบร้อยแล้วมากรอเข้าหลอดเตรียมไว้สำหรับที่จะนำไปทอต่อไป

12. เครือหูก คือ ส่วนที่เป็นด้ายเส้นยืนในการทอผ้ามัดหมี่

13. ค้นหูก คือ กรรมวิธีนำเอาเส้นไหมหรือด้ายมาทำเป็นเครือหูก

14. สืบหูก คือ กรรมวิธีที่นำเอาด้ายเส้นยืนที่ย้อมสีแล้ว ไปต่อเข้ากับกกหูก

15. กางหูก คือ การนำเอาเครือหูกที่สืบแล้วพร้อมฟืมและตะกอทั้งชุดมากางเข้ากับกี่เตรียมทอ

สถานที่ตั้ง
จังหวัด ขอนแก่น
รายละเอียดการเข้าถึงข้อมูล
หนังสือ ลายผ้าไหมมัดหมี่จังหวัดขอนแก่น
บุคคลอ้างอิง นางสาวปุณิกา สิ่วศรี อีเมล์ khonculture@gmail.com
แสดงความคิดเห็น
โปรด เข้าสู่ระบบ ก่อนทำการแสดงความคิดเห็น

ชื่อผู้ใช้
รหัสผ่าน
ยังไม่มีการแสดงความคิดเห็น
ข้อมูลที่แสดงในระบบนี้ จัดเก็บโดยนักวิชาการวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม หากมีข้อเสนอแนะหรือข้อมูลเพิ่มเติม กรุณาติดต่อวัฒนธรรมจังหวัด
       ข้อมูลนี้เป็นประโยชน์หรือไม่