บ้านคูน้ำรอบหมู่ที่9ตำบลนาทับอำเภอจะนะจังหวัดสงขลาเป็นหมู่บ้านแห่งเดียวของอำเภอจะนะที่มีลักษณะเป็นเกาะล้อมรอบไปด้วยคลองนาทับซึ่งเป็นคลองน้ำกร่อยเป็นหมู่บ้านที่มีเกาะบนนาและมีป่าชายเลนป่าโกงกางล้อมรอบทำให้บ้านคูน้ำรอบมีทัศนียภาพที่งดงามประทับใจแก่ทุกคนที่มีโอกาสได้มาพบเห็นซึ่งชาวบ้านคูน้ำรอบเองก็มีความภาคภูมิใจในความพิเศษนี้เป็นอย่างยิ่งจึงได้กำหนดเป็น “อัตลักษณ์”ของชุมชนคือเกาะบ้านคูน้ำรอบหมู่บ้านที่เป็นเกาะหนึ่งเดียวในอำเภอจะนะโดยมีทิศทางการพัฒนาเชิงนิเวศน์เพื่อให้คงสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติให้คงอยู่ภายใต้การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานสำคัญที่อาจส่งผลกระทบต่อวิถีชีวิตดั่งเดิมคือการสร้างสะพานคอนกรีตเชื่อมต่อระหว่างแผ่นดินกับเกาะ

“เคย” (Opossum shrimp) เป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง รูปร่างคล้ายกุ้ง บางทีก็เรียกว่า “กุ้งเคย” ซึ่งตัวเคยนี้จะดำรงชีวิตอยู่ใกล้ผิวทะเลโดยไม่จมลงไป อาจจะอยู่ในน้ำลึกประมาณหน้าแข้งถึงระดับหน้าอก ตัวเคยมีขนาดยาวประมาณ 1.5 เซนติเมตร มีเปลือกบางและนิ่ม อาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูงตามชายทะเลและลำคลองบริเวณป่าชายเลน สำหรับคนไทยแล้ว ตัวเคยเป็นสัตว์เศรษฐกิจซึ่งหาได้จากธรรมชาติ ให้คุณค่าทางโภชนาการสูง มีประโยชน์ต่อร่างกายมนุษย์โดยใช้ตัวเคยมาทำกะปิหรือกุ้งแห้ง

การทำกะปิเคยของบริเวณตั้งแต่จังหวัดนครศรีธรรมราชถึงนราธิวาส จะเริ่มตั้งแต่เดือนมกราคมของทุกปีเป็นต้นไป เนื่องจากบริเวณชายฝั่งทะเลจะมีตัวเคยเข้ามาแถบน้ำตื้นมากมาย จนกระทั่งบางครั้งในตอนเย็นจะมองเห็นว่าทะเลบริเวณน้ำตื้นมีสีออกชมพู ส่วนเครื่องมือในการจับตัวเคยนั้น ส่วนใหญ่ใช้ตาข่ายไนล่อนสีฟ้านำมาเย็บเป็นถุงอวน เคยที่จับได้ก็จะเรียกต่างกันออกไป

เคยน้ำแรก (กะปิน้ำแรก) อยู่ในช่วงเดือนมกราคมหรือช่วงแรก จะมีความบริสุทธิ์สูง สะอาด และมักเป็นตัวเคยล้วนๆ เพราะใช้สวิงตักที่ผิวน้ำแทนการรุนที่มักจะมีทรายปนมากับตัวเคย กะปิน้ำแรกจะมีราคาสูง คุณภาพดีที่สุด ใช้ตำน้ำพริกอร่อยมาก

เคยน้ำสอง (เคยรุนหัว) อยู่ในช่วงประมาณเดือนกุมภาพันธ์ การเก็บตัวเคยน้ำสองนี้ใช้วิธีรุนเคย จึงมีลูกปลาชนิดต่างๆ ปะปนอยู่ค่อนข้างมากในตัวเคยที่รุนได้ กะปิที่ได้มีราคาปานกลาง ทำได้ทั้งน้ำพริกและแกงเผ็ด

ขั้นตอนการผลิต

จะใช้ตัวเคย 5 กิโลกรัม ต่อเกลืออย่างดี 1 กิโลกรัม คลุกเคล้าให้เข้ากันหมักไว้นาน 2 คืน จากนั้นนำออกผึ่งแดดพอหมาด

- นำมา “เช” (ตำ) เบาๆ พอแหลก แล้วหมักไว้ 5 คืน (การหมักขั้นตอนนี้ต้องใส่กระสอบเพื่อให้น้ำในตัวเคยออกมา)

- นำไปตากแดดพอหมาดโดยบี้เป็นก้อนเล็กๆ

- นำไป “เช” ใหม่ให้เข้ากันดีจนแหลก ตีปลักเป็นก้อนสี่เหลี่ยมหรือก้อนกลมๆ

- หมักไว้ 2 สัปดาห์ แล้วนำมา “เช” อีกครั้ง

- ตั้งทิ้งไว้อย่างน้อย 45 วันจึงจะนำมาปรุงอาหารได้