เขาปินะ มีลักษณะเป็นภูเขาหินปูน มีความสูงประมาณ ๑๐๐ เมตร ภายในมีถ้ำเป็นจำนวนมาก จัดเป็นแหล่งโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์และยุคประวัติศาสตร์ เพราะภายในถ้ำพบโบราณวัตถุประเภทภาชนะดินเผา เช่น หม้อสามขาและเครื่องมือหิน เป็นต้น มีลักษณะเด่น คือ ถ้ำใหญ่น้อยสลับซับซ้อน ลดหลั่นกันไป เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๗๑ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ลงพระปรมาภิไธยย่อ ป.ป.ร. ไว้ที่ผนังถ้ำด้วย ซึ่งสามรถจัดระดับความสูงของถ้ำได้ ๖ ระดับ ดังนี้

ระดับที่ ๑ พื้นถ้ำต่ำกว่าระดับพื้นดิน

ระดับที่ ๒ พื้นถ้าสูงจากพื้นดินประมาณ ๓ เมตร

ระดับที่ ๓ ชาวบ้านเรียกว่าถ้าพระบรรทม

ระดบที่ ๔ ถ้ำพระองค์กลาง

ระดับที่ ๕ ถ้ำเจดีย์สูงจากดินราบลานวัดประมาณ ๒๐ เมตร

ระดับที่ ๖ มีถ้ำอยู่ ๔ ถ้ำ ได้แก่ ถ้ำลม ถ้ำหอยโข่ง ถ้ำจำปา และถ้ำเสวย

เขาปินะ ขึ้นทะเบียนเมื่อวันที่ ๑๘ ธันวาคม ๒๕๓๙