บึงกาฬ เป็นจังหวัดหนึ่งในภาคอิสานตอนบน ที่มีพื้นที่ติดกับแม่น้ำโขง มีลักษณะทางภูมิศาสตร์และวัฒนธรรมที่มีความโดดเด่น สร้างเสน่ห์และความน่าสนใจแก่นักท่องเที่ยวและผู้มาเยี่ยมอย่างมากมาย
ไม่ว่าจะเป็นวิถีชีวิตและความเชื่อของคนชุมชนลุ่มน้ำโขงที่อิงกับพุทธศาสนาและความเชื่อเรื่องพญานาค
ในฐานะผู้ปกปักรักษาและคุ้มครองพุทธศาสนาและแหล่งโบราณสถานในพื้นที่ต่างๆ ที่มีตำนานและเรื่องเล่า
ที่สืบขานกันต่อมา เช่น ตำนานแก่งอาฮง สะดือแม่น้ำโขง ถ้ำนาคาและปู่อือลือ ที่บึงโขงหลง เป็นต้น

ที่มาของลายผ้า

1. แม่น้ำโขงสายน้ำแห่งชีวิตและวัฒนธรรมเป็นฐานรองรับและอุ้มชูสรรพสิ่งและความเชื่อ

ความหมาย : สายน้ำแห่งชีวิตและวัฒนธรรมเป็นฐานรองรับและอุ้มชู้สรรพสิ่งและความเชื่อ

2.พญานาค

ผู้ปกปักรักษาพระพุทธศาสนาและแหล่งโบราณสถานตามตำนานเล่าว่าการเกิดขึ้นมาของแม่น้ำโขง เกิดจากการแถตัวของพญานาค และเชื่อกันว่าพญานาคเป็นเจ้าบาดาล เป็นผู้ให้กำเนิดน้ำ ดังนั้นเมื่อชาวนาจะทำพิธีแรกไถนา จึงต้องดูวัน เดือน ปี และทิศที่จะบ่ายหน้าควายเพื่อให้ควายลากไถไปในทิศที่ทวนเกล็ดของพญานาค ผู้คนที่อาศัยอยู่บริเวณลุ่มแม่น้ำโขงเชื่อว่าในวันออกพรรษา พญานาคในแม่น้ำโขงต่างยินดี ได้จุดบั้งไฟถวายให้กับการเสด็จกลับมาของพระพุทธเจ้าหลังจากไปเทศน์โปรดพระพุทธมารดาที่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ตลอดไตรมาสจึงเป็นที่มาของ ประเพณีวันออกพรรษา “บั้งไฟพญานาค”

3.หมากเบ็งหรือขันหมากเบ็ง

เป็นเครื่องสักการะของวัฒนธรรมในลุ่มน้ำโขงที่แพร่หลายในหลายพื้นที่เดิมใช้สำหรับบูชา
ในพระพุทธศาสนาสันนิษฐานว่ามีมาหลายร้อยปีหรือนับพันปีเพราะในหลักเสมาสมัยทวารวดีของอีสานก็พบว่ามีลวดลายทำนองกะจังกลีบบายศรีปรากฏอยู่บ้าง หมากเบ็งมีคติมาจากหลักธรรมในพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นแก่นสารสารัตถะของคำสอนเรื่อง ขันธ์ ๕ และไตรลักษณ์ คำว่าหมาก หมายถึง กอง, หน่วย, ผล คำว่าหมาก
ณ ที่นี้ ไม่เกี่ยวกับหมากสำหรับเคี้ยวหรือหมากที่ใช้ทำหมากสุ่มในวัฒนธรรมล้านนาแต่ประการใด และคำว่ามากนี้ตรงกับคำว่าขันธ์ในภาษาบาลี ส่วนคำว่าเบ็งบ้างเขียนเป็นเบ็งจ์หรือเบงจ์หมายถึง จำนวน ๕ หรือเลข ๕ มาจากคำว่าเบญจ ปัญจในภาษาบาลี และมีความหมายเดียวกันกับคำว่าเบ็นเบญเบ็ญในภาษาลาวที่รับมาจากภาษาบาลี ดังนั้นคำว่า หมากเบ็ง จึงหมายถึง กองทั้ง ๕ ซึ่งหมายถึง ขันธ์ ๕ ในพระพุทธศาสนา
อันประกอบด้วยรูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ

4.ดอกสิรินธรวัลลีหรือสามสิบสองประดงดอกไม้ประจำจังหวัดบึงกาฬ

ชื่อวิทยาศาสตร์:Phanera sirindhorniaeเป็นไม้เลื้อยเนื้อแข็งในสกุลชงโควงศ์ถั่วกิ่งอ่อน
มีขนสีน้ำตาลแดง เมื่อแก่ เปลือกเถาเรียบ บิดตามยาวเล็กน้อย เนื้อไม้เมื่อตัดตามขวาง สีน้ำตาลเข้มออกแดง
มีลวดลายสีน้ำตาลอ่อนเป็นกลุ่มเหมือนกลีบดอกไม้ดอกออกเป็นช่อสีน้ำตาล ออกดอกตลอดปี แต่ดอกจะบานมากในช่วงเดือนสิงหาคมถึงตุลาคม เป็นไม้ถิ่นเดียวในประเทศไทย พบครั้งแรกโดย ดร.ชวลิต นิยมธรรม
เมื่อ 20 กันยายน พ.ศ. 2538 ที่ภูทอกน้อยจังหวัดบึงกาฬชื่อของพืชชนิดนี้ตั้งตามพระนามาภิไธยของ
สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

5.หินสามวาฬ

หินสามวาฬตั้งอยู่ภายในเขตพื้นที่อนุรักษ์ในเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าดงดิบกะลา ป่าภูสิงห์ และป่าดงสีชมพู บนภูสิงห์จังหวัดบึงกาฬโดยบริเวณนี้จะเต็มไปด้วยกลุ่มก้อนหินรูปทรงต่างๆ หน้าผา และถ้ำ กระจายอยู่ทั่วพื้นที่ เป็นแหล่งท่องเที่ยวสำหรับชมทิวทัศน์เป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยวแห่งนึ่ง โดยที่บริเวณของ หินสามวาฬ นั้น จะเป็นหินขนาดใหญ่ติดหน้าผาสูง แยกตัวเป็น 3 ก้อนใหญ่ๆ เรียงต่อกัน มีอายุประมาณ 75 ล้านปี ความพิเศษของหินก็คือ เมื่อมองดูจากระยะไกลๆ หินสามก้อนนี้จะดูคล้ายกับฝูงครอบครัววาฬ
มีทั้งพ่อวาฬแม่วาฬและลูกวาฬจึงเป็นที่มาของชื่อดังกล่าว