วัดห้วยบง ก่อตั้งเมื่อปีพุทธศักราช ๒๕๓๕ ครั้งแรกมีสถานะเป็นอาศรมพระธรรมจาริกบ้านห้วยบง มีเนื้อที่ทั้งหมด ๕๕ ไร่ โดยมี พระผัด สุจิตฺโต และชาวบ้านที่ต้องการให้อาศรมพระธรรมจาริกตั้งอยู่ในชุมชน พร้อมทั้งมีพระธรรมจาริกมาจำพรรษา เผยแผ่พระพุทธศาสนา และอบรมปลูกฝังเรื่องคุณธรรมจริยธรรมแก่ชาวบ้านและเยาวชน โดยได้รับความร่วมมือจากสำนักงานบริหารโครงการพระธรรมจาริกส่วนภูมิภาค ภาคเหนือ วัดศรีโสดา

ในอดีต ตำบลบ้านจันทร์มีเพียง “วัดจันทร์” เพียงวัดเดียว ที่เหลือเป็น “อาศรมพระธรรมจาริก” ซึ่งทำหน้าที่ควบรวมเป็นพระ-ครู-หมอ ให้กับชุมชน ซึ่งในแง่ของการปกครองแบบคณะสงฆ์ จะมีแค่วัดแห่งเดียวไม่ได้ สำนักพระพุทธศาสนา เจ้าคณะอำเภอแม่แจ่ม รวมทั้ง พระเทพโกศล เจ้าคณะจังหวัดเชียงใหม่ ในฐานะผู้ดูแลโครงการพระธรรมจาริกส่วนภูมิภาค วัดศรีโสดา พระอารามหลวง มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย (มจร.) จึงมอบหมายให้รองเจ้าคณะจังหวัดเชียงใหม่ในสมัยนั้นคือ พระเทพปริยัติ เป็นประธานดูแลสร้างวัดทั้ง ๙ วัด ซึ่งพัฒนาและยกฐานะขึ้นมาจากอาศรม๙ แห่ง ใน ๓ ตำบล ๒๑ หมู่บ้าน ที่มีความพร้อม

วัดห้วยบง มีศาสนสถานโบราณวัตถุเก่าแก่ คือก้อนอิฐและซากของพระพุทธรูป สันนิษฐานว่าการสร้างวัดร้างวัดห้วยบง คงเกิดขึ้นหลังจากการก่อสร้างวัดจันทร์ สังเกตได้ว่า ในบริเวณพื้นที่อำเภอกัลยาณิวัฒนา มีวัดร้างและสถานที่โบราณมากมาย ในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาชาวบ้านจะนำเอาดอกไม้ ธูปเทียน มาสักการบูชา เพื่อเป็นการขอพรจากสิ่งศักดิ์สิทธิ์มาปกป้องคุ้มครองให้ชาวบ้านมีความร่มเย็นเป็นสุข

บ้านห้วยบง เดิมที่มีความเชื่อทางบรรพบุรุษ เมื่อมีการเจ็บไข้ได้ป่วยมีการบูชาโดยการเลี้ยงผีตามความเชื่อที่ว่า การเจ็บไข้เพราะมีดวงวิญญาณของบุรุษมาเบียดเบียน เพื่อขอส่วนบุญจากพี่น้อง แต่ต่อมาพระธรรมจาริกเข้ามาเผยแผ่พระพุทธศาสนาและตั้งอาศรมในชุมชน ทำให้ชาวบ้านที่เห็นว่าการประกอบพิธีการเลี้ยงผีเป็นเรื่องที่ยุ่งยาก ยิ่งนานไปทำให้การเลี้ยงผียิ่งยากมากขึ้นเพราะการเลี้ยงผีต้องมีคนในครอบครัวอยู่อย่างพร้อมหน้าพร้อมตากัน จึงจะทำให้การเลี้ยงผีแต่ละครั้งมีความสมบูรณ์ แต่เมื่อขาดคนในครอบครัวคนใดคนหนึ่งไป ทำให้การเลี้ยงผีไม่สมบูรณ์ ปัจจุบันลูกหลานอพยพออกจากชุมชนทั้งในการเข้ามาศึกษาและออกมาขายแรงงานในเมือง ทำให้การที่จะอยู่พร้อมหน้าพร้อมตาเป็นเรื่องที่ไม่ง่ายนัก

ด้วยเหตุนี้ชาวบ้านห้วยบงจำนวนไม่น้อยที่หันมาเปลี่ยนความเชื่อหันมานับถือพระพุทธศาสนา โดยการให้พระสงฆ์ไปประกอบพิธีแสดงตนเป็นพุทธมามะ ยึดถือพระรัตนตรัย โดยพึ่งพระรัตนตรัย คือพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ ตลอดชีวิต ควบคู่กับการบูรณาการตามความเชื่อและวิถีชนที่ยึดถือมาช้านาน ปัจจุบันบ้านห้วยบงมีชาวบ้านบางส่วนไปนับถือศาสนาคริสต์ เหตุผลอย่างเดียวกันว่ามีความเบื่อหน่ายในการประกอบพิธีเลี้ยงผี และเชื่อว่าเมื่อนับถือคริสต์ศาสนาแล้วดวงวิญญาณไม่สามารถที่มาเบียดเบียนครอบครัวได้ เพราะเมื่อนับถือศาสนาคริสต์แล้วต้องละทิ้งความเชื่อเดิมๆ ทั้งหมด ตลอดถึงประเพณี วัฒนธรรม ของตนอย่างสิ้นเชิง

“อาศรมพระธรรมจาริกบ้านห้วยบง” ได้รับเลือกเป็นศูนย์ประสานงานของพระบัณฑิตอาสาพัฒนาชาวเขา (ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็น โครงการพระบัณฑิตอาสาพัฒนาราษฎรบนพื้นที่สูง เป็นหนึ่งในโครงการตามพันธกิจการให้บริการวิชาการแก่สังคมของมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่) ทั้งหมด ซึ่งปัจจุบันมีใน ๔ จังหวัดภาคเหนือ รวม ๓๖ อาศรม โดยพระครูปลัดสุชาติ สุวฑฺฒโก (ชิหมื่นแป) เป็นผู้ประสานงานการก่อสร้างและพัฒนาขึ้นเป็น “วัดห้วยบง” ในปัจจุบัน มีพระครูปลัดสุชาติ สุวฑฺฒโก เป็นเจ้าอาวาส