ประวัติศาลเจ้าแม่ทับทิม ภายในมีรูปปั้นเจ้าแม่จุ้ยป่วยเนี้ยวที่แปลว่า "เจ้าแม่ชายน้ำ" ซึ่งเป็นเทพธิดาที่ได้รับความเคารพนับถือจากชาวเรือและชาวประมงเป็นอย่างยิ่ง โดยถือกันว่าเป็นเทพเจ้าแห่งท้องทะเลที่คอยคุ้มครองผู้เดินทางทางเรือ และที่มาของศาลแห่งนี้นั้นสืบเนื่องมาจากในอดีต เมืองนนทบุรีถือได้ว่าเป็นเมืองท่าและชุมทางค้าขายทางเรือที่สำคัญแห่งหนึ่งนั่นเอง เจ้าแม่จุ้ยป่วยเนี้ยว มักจะถูกเรียกขานกันชื่อหนึ่งว่าเจ้าแม่ทับทิมเนื่องจากพลอยสีแดงทับทิมอันเป็นเครื่องประดับประจำองค์ที่สวมใส่อยู่เสมอ ต่อมาพ่อค้าแม่ค้าชาวจีนในจังหวัดนนทบุรีคิดจะสร้างศาลเจ้าประจำจังหวัด เพื่อเป็นที่เคารพบูชาของชาวตลาดนนทบุรีเมื่อสร้างเสร็จแล้ว จึงได้อัญเชิญองค์เจ้าแม่ทับทิมเข้ามาประดิษฐานไว้ในศาล รวมทั้งได้จำลององค์เจ้าพ่อหลักเมืองที่ประดิษฐ์อยู่ที่ศาลเจ้าปากคลองอ้อมเข้าประดิษฐานด้วยและนับจากนั้นมา ทั้งชาวจีนและบรรดาพ่อค้าแม่ขายที่อาศัยอยู่ในบริเวณดังกล่าว ต่างก็อยู่อาศัยกันอย่างร่มเย็นเป็นสุข ทำมาค้าขายร่ำรวยทั่วหน้า กล่าวกันว่าผู้ที่ศรัทธาและเข้ามาสักการะอธิษฐาน ณ ศาลแห่งนี้ มักจะสมประสงค์ในเรื่องของการทำมาค้าขายหากทุกท่านถ้าต้องการกราบไหว้บูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในศาลเจ้าริมแม่น้ำเจ้าพระยาเทศบาลนครนนทบุรีมาได้เส้นทางท่าน้ำนนท์ผ่านศาลากลางหลังเก่าสุดทางคือศาลเจ้าพ่อปึงเถ่ากงม่าหรือศาลเจ้าแม่ทับทิมเป็นศาลเจ้าติดกับสายน้ำคลองบางขวางและเจ้าพระยาสายน้ำแห่งประวัติศาสตร์เป็นที่ตั้งเมืองท่าที่สำคัญคือ เมืองอโยธยา-กรุงศรีอยุธยาราชธานี-กรุงธนบุรีศรีมหาสมุทรและกรุงรัตนโกสินทร์ สำหรับเมืองนนท์ก็เคยเป็นเมืองท่าที่สำคัญสมัยอาณาจักรกรุงศรีอยุธยา เพราะอุดมสมบูรณ์ด้วยสวนผลไม้เมืองนนท์