ภูไท (บ้านถ้ำเจริญ)

ชาวภูไทในพื้นที่บึงกาฬอาจมีอยู่ไม่มากนัก ชาวภูไทอพยพมาจากฝั่งซ้ายของแม่นำโขง ตามนโยบายของรัฐสยามในสมัยนั้นได้ แต่งตั้งให้พระสุนทรราชาวงศา เจ้าเมืองยโสธรเป็นข้าหลวงพิเศษปไกล่เกลี่ยชักชวนหรือกวาดต้อนเข้ามา ชาวภูไทส่วนใหญ่เข้ามาอาศัยอยู่ในจังหวัดนครพนม จังหวัดสกลนคร จังหวัดกาฬสินธุ์ จังหวัดมุกดาหาร และจังหวัดใกล้เคียง ในจังหวัดบึงกาฬ ปัจจุบันมีชาวภูไทอาศัยอยู่ในเขตอำเภอ
ศรีวิไล อำเภอพรเจริญ อำเภอเซกา และอำเภอโซ่พิสัย

ภูไทบ้านถ้ำเจริญ ถ้ำเจริญอพยพมาจากอำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ และอำเภอส่องดาว จังหวัดสกลนครได้มารวมตัวกัน
ตั้งหมู่บ้านชื่อเดิม คือบ้านหินโง่น แล้วปัจจุบันได้เปลี่ยนชื่อมามาเป็นหมู่บ้านถ้ำเจริญตำบลถ้ำเจริญ อำเภอโซ่พิสัย จังหวัดบึงกาฬ

การแต่งกายผู้หญิงนิยมนุ่งผ้าซิ่นหมี่ตีนต่อ ย้อมครามเกือบดำ สวมเสื้อแขนกระบอกสามส่วนสีดำขลิบแดง ติดกระดุมเงิน นิยมสวมสร้อยคอ เกล้าผมมวย ผูกด้วยผ้า
แพรมน ผู้ชายนิยมนุ่งกางเกงขาก๊วยสีดำหรือโสร่งตาหมากรุก เสื้อตาสีดำเดียวกับกางเกง
คอกลมแคบชิดคอ ผ่าอก ตลอดชายเสื้อซ้ายขวาผ่าคล้ายเสื้อกุยเฮง แขนยาวจรดข้อมือหรือสั้นครึ่งแขน มีผ้าคาดเอวและโพกศรีษะ ในอดีตผู้ชายนิยมสักขาลายด้วยหมึกสีดำแดง ถือเป็นความสวยงามและเพื่อความคงกระพัน

ภาษาภูไทเป็นภาษาในตระกูลขร้า -ไท พูดภาษา
ภูไทในประเทศไทยส่วนใหญ่อยู่ในบริเวณจังหวัดภาคอีสาน ได้แก่ กาฬสินธุ์ นครพนม มุกดาหาร ร้อยเอ็ด สกลนคร นอกจากนี้ยังมีอีกเล็กน้อยในจังหวัดอำนาจเจริญ อุดรธานี ยโสธร และบึงกาฬตัวอย่างภาษาภูไท

ตัวอย่างภาษา

ภาษาราชการ ภาษาภูไท

หัวเข่า โหโค้ย

ถ่าน ขี้ก้อมี้

ครก จะเอิง

ตาตุ่ม ปอบเผอะ

งาม สวย ซัพเพิ้ง หรือ ซัพแต๊ะ

ชาวภูไทมักจะใช้ธรรมชาติที่อยู่รอบตัวมาปรุงเป็นอาหาร เช่น ซั่วไก่ เมาะหน่อไม้ แกงยอดบวบใช้ปลานา ขนมหวานประจำเผ่าภูไท เช่น ข้าวโจ้มะอูป (ข้าวเหนียวมูลฟักทอง)

ส่วนผสมของเมาะหน่อไม้ ได้แก่ หน่อไม้นึ่งใบย่านาง ตะไคร้พริกสด
ผักสะแยะใบแมงลัก เครื่องปรุงรส

ส่วนผสมของข้าวโจ้หมะอูบ ได้แก่ ฟักทอง มะพร้าวเปลือกผง น้ำตาล เกลือ