ประวัติอำเภอชุมตาบง
เมื่อปี 2510 มี นายบง ชาระวัน ได้พาครอบครัวจากตำบลวังเมือง อำเภอลาดยาว จังหวัดนครสวรรค์ มาอาศัยอยู่ ต่อมามีประชาชนจากเขตใกล้เคียง และจังหวัดอื่น ๆ เข้ามาอาศัยอยู่มากขึ้น เพื่อเป็นเกียรติแก่นายบง ชาระวัน จึงได้เอาชื่อมาตั้งเป็นกลุ่มบ้านชุมตาบงตำบลชุมตาบง อำเภอชุมตาบง เดิมเป็นส่วนหนึ่งของตำบลห้วยน้ำหอม อำเภอลาดยาว ในปี พ.ศ.2535 ทางราชการได้จัดตั้งกิ่งอำเภอแม่วงก์ขึ้นซึ่งรวมพื้นที่ตำบลห้วยน้ำหอมไว้ด้วย และตำบลห้วยน้ำหอมได้แยกหมู่บ้านบางแห่งตั้งเป็นตำบลชุมตาบง และตำบลปางสวรรค์ ในปีต่อมา จนกระทั่งสองตำบลนี้ได้รับการจัดตั้งเป็น กิ่งอำเภอชุมตาบง อยู่ในเขตการปกครองของอำเภอลาดยาว ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ.2540 มีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม ปีเดียวกัน และในวันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ.2550 ได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะขึ้นเป็น อำเภอชุมตาบง โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 8 กันยายน ปีเดียวกัน ตำบลชุมตาบง มี 12 หมู่บ้าน ตำบลชุมตาบง ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของจังหวัด ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 75 กิโลเมตร มีความหลากหลาย ทางวัฒนธรรม เนื่องจากชาวอำเภอชุมตาบงได้อพยพถิ่นที่อยู่มาจากภาคต่างๆ ทำให้มีขนบธรรมเนียมประเพณี และวัฒนธรรมจากภาคและพื้นที่ต่างๆ มากมาย เช่น 1. การแต่งกายส่วนใหญ่นำผ้ามัดย้อมและผ้าทอมาตัดเสื้อผ้า ๒. ภาษา ส่วนใหญ่จะพูดภาษาอีสานและภาษาภาคกลาง (ลาวครั่ง) ๓. อาหารการกิน ที่อพยพมาจากอีสาน จะรับประทานข้าวเหนียว
อำเภอชุมตาบงเดิมเป็นส่วนหนึ่งของตำบลห้วยน้ำหอม อำเภอลาดยาว ในปีพ.ศ. 2535 ทางราชการได้จัดตั้งกิ่งอำเภอแม่วงก์ขึ้นซึ่งรวมพื้นที่ตำบลห้วยน้ำหอมไว้ด้วย และตำบลห้วยน้ำหอมได้แยกหมู่บ้านบางแห่งตั้งเป็นตำบลชุมตาบง และตำบลปางสวรรค์ในปีต่อมา จนกระทั่งสองตำบลนี้ได้รับการจัดตั้งเป็น กิ่งอำเภอชุมตาบง อยู่ในเขตการปกครองของอำเภอลาดยาว ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2540 มีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 1 กรกฎาคม ปีเดียวกัน และในวันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2550 ได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะขึ้นเป็น อำเภอชุมตาบง โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 8 กันยายน ปีเดียวกัน
ข้อมูลสภาพทั่วไปและสถานการณ์ปัจจุบัน
ที่ตั้งและอาณาเขต
อำเภอชุมตาบง ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของจังหวัดนครสวรรค์ ห่างจากจังหวัดนครสวรรค์ 72 กิโลเมตร สำหรับที่ว่าการอำเภอ ตั้งอยู่ริมทางหลวงหมายเลข 34.73 ช่วงหลักที่ 28+350 กม. มีเนื้อที่ประมาณ 178.4 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 236,900 ไร่
ลักษณะภูมิประเทศ
สภาพทั่วไปส่วนใหญ่เป็นที่ราบเชิงภูเขาสูงๆต่ำๆ ลาดเทไปทางทิศตะวันออก พื้นที่ส่วนท้ายด้านทิศตะวันออกส่วนใหญ่เป็นที่ราบลุ่ม เหมาะในการทำนาข้าว ด้านทิศตะวันตกจะมีพื้นที่สูง เหนือระดับน้ำทะเล ประมาณ 80-100 เมตร สูงกว่าทิศตะวันออกจึงทำให้การไหลของน้ำในลำน้ำลำห้วย คลองธรรมชาติต่างๆ ไหลไปทางทิศตะวันออกเข้าพื้นที่ของอำเภอลาดยาว โดยมีลำคลองสายสำคัญคือ คลองโพธิ์ เป็นลำคลองสายหลัก ต้นกำเนิดจากเทือกเขาสลับซับซ้อนในเขตอุทยานแห่งชาติแม่วงก์ – แม่เปิน ในพื้นที่ของอำเภอชุมตาบง และเป็นเส้นแบ่งเขตตำบลปางสวรรค์กับตำบลชุมตาบง ความยาวประมาณ 25 กิโลเมตร สิ้นสุดที่บ้านหนองจิกทรายมูล หมู่ที่ 1 ตำบลชุมตาบง และไหลเข้าพื้นที่ของตำบลห้วยน้ำหอม อำเภอลาดยาว จังหวัดนครสวรรค์
สภาพดินฟ้าอากาศ
ตามปกติอำเภอชุมตาบงมีสภาพดินฟ้าอากาศอยู่ในเขตร้อนชื้น มีช่วงฤดูแล้งที่เห็นเด่นชัด ฤดูฝนได้รับอิทธิพลจากมรสุมตะวันตกเฉียงใต้อยู่ในช่วงเดือนตุลาคม ส่วนฤดูหนาวอยู่ในช่วงเดือนตุลาคมถึงเดือนมกราคม ได้รับอิทธิพลความเย็นมาจากมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ
ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอแม่วงก์ จังหวัดนครสวรรค์
ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอลาดยาว จังหวัดนครสวรรค์
ทิศใต้ ติดกับต่ออำเภอสว่างอารมณ์และอำเภอลานสัก จังหวัดอุทัยธานี
ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอแม่เปิน จังหวัดนครสวรรค์
การปกครอง
การแบ่งเขตการปกครองของอำเภอชุมตาบง ประกอบด้วย
หมู่บ้าน จำนวน 23 หมู่บ้าน
ตำบล จำนวน 2 ตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบล จำนวน 2 แห่ง
ประชากร
ประชากรในพื้นที่อำเภอส่วนใหญ่ ประกอบด้วยประชากรที่มีพื้นเพเดิมมาจากภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย ถึงร้อยละ 9 ของพื้นที่ โดยมีประชากรทั้งสิ้น 17,921 คน เป็นชาย 8,888 คน และเป็นหญิง 9,033 คน โดยตำบลชุมตาบงมีประชากรทั้งสิ้น 10,717 คน ละตำบลปางสวรรค์มีประชากรทั้งสิ้น 7,204 คน ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ 11,918 คน
การประกอบอาชีพ
ด้านเกษตรกรรม อำเภอชุมตาบง มีพื้นที่ทำการเกษตรทั้งสิ้น จำนวน 157,695 ไร่
การปกครองและประชากร
การปกครองแบ่งเขตการปกครองตามพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พุทธศักราช 2457 ออกเป็น 2 ตำบล 23 หมู่บ้าน ได้แก่ ตำบลชุมตาบง มี 12 หมู่บ้าน ตำบลปางสวรรค์ 11 หมู่บ้าน สำหรับการปกครองส่วนท้องถิ่น มีองค์การบริหารส่วนตำบล 2 แห่ง คือ องค์การบริหารส่วนตำบลชุมตาบง และองค์การบริหารส่วนตำบลปางสวรรค์
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ทรัพยากรป่าไม้ อำเภอชุมตาบง มีพื้นที่ป่าไม้เป็นบริเวณกว้าง มีทั้งป่าไม้ธรรมชาติและ ป่าไม้เพื่อการพาณิชย์ ซึ่งป่าไม้ดังกล่าวมีความสำคัญอย่างยิ่ง ต่อระบบนิเวศ อยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ซึ่งอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติแม่วงก์ – แม่เปิน พื้นที่โดยประมาณ 21636 ไร่
ทรัพยากรน้ำ คลองโพธิ์เป็นลำน้ำกั้นแดนระหว่างตำบลชุมตาบง กับตำบลปางสวรรค์ ซึ่งมีระยะทางประมาณ 25 กิโลเมตร
สำหรับอ่างเก็บน้ำ แหล่งน้ำสำคัญ รวม 7 แห่ง ได้แก่
- คลองโพธิ์ เป็นอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ ติดกับหมู่ 7,8,11 ตำบลชุมตาบง และตำบลปางสวรรค์
- คลองยาง ตำบลชุมตาบง
- คลองน้ำดังหรือคลองลำปาง ตำบลชุมตาบง
- คลองห้วยน้ำหอม ตำบลปางสวรรค์
- คลองน้ำขุ่น ตำบลปางสวรรค์
- คลองน้ำแห่หรือคลองช้างแทง ตำบลปางสวรรค์
- คลองบ่วง ตำบลปางสวรรค์
อย่างไรก็ตาม แหล่งน้ำดังกล่าวไม่สามารถเก็บน้ำไว้ได้ตลอดปี เนื่องจากอยู่ในสภาพตื้นเขิน และดินมีลักษณะเป็นดินร่วนปนทราย