หมอลำภูไทเป็นศิลปะการแสดงของชาวภูไท บ้านห้องแซง ตำบลห้องแซง อำเภอเลิงนกทา จังหวัดยโสธร การแสดงประกอบด้วยหมอลำ หมอแคน เนื้อหาของกลอนลำจะเกี่ยวกับการจีบสาว และร้องเป็นภาษาภูไท โดยแสดงในงานบุญ ประเพณี เทศกาลต่างๆของจังหวัด เช่น บุญกองข้าวใหญ่ ณ ตำบลห้องแซงบุญคูณลาน ณ อำเภอเลิงนกทา เป็นต้น หมอลำภูไทสร้างความบันเทิงให้กับผู้คนทุกเพศทุกวัย อีกทั้งยังเป็นการเผยแพร่และสืบสานภาษาภูไทให้คงอยู่ต่อไป

ชาวบ้านตำบลห้องแซงส่วนใหญ่เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ภูไท หรือผู้ไท ซึ่งนิยมเรียกตัวเองว่า "ผู้ไท" ด้วยว่ากลุ่มของตนมีความแตกต่างจากผู้ไทถิ่นอื่นทั้งสำเนียงภาษาและการแต่งกายถิ่นฐานเดิมที่บรรพบุรุษได้แยกย้ายมาในอดีต คือ เมืองพิณ และเมืองเซโปน สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว นับถือศาสนาพุทธ มีขนบธรรมเนียมประเพณีปฏิบัติสืบต่อกันมาตามฮีตสิบสองหรือประเพณีในสิบสองเดือนเหมือนกับชาวอีสานทั่วไป แต่มีความเป็นอัตลักษณ์อันโดดเด่นเฉพาะท้องถิ่นและความแตกต่างจากชุมชนอื่น เช่น การแต่งกายด้วยผ้ามัดหมี่ผู้ไทสีครามหรือสีกรมท่า และภาษาพูดซึ่งเป็นภาษา "ภูไท โดยหมอลำภูไท เกิดจากการเล่านิทานหรือวรรณกรรมพื้นบ้าน ต่อมาได้นำเครื่องดนตรีพื้นบ้าน เช่น แคน พิณ ซุงหรือซึ่งเข้ามาประกอบการเล่าเรื่องจนเกิดเป็นทำนองต่างๆ อีกทั้งมีการแสดงท่าทางประกอบ เพื่อเพิ่มความสนุกสนานในอดีต จะแสดงหมอลำภูไทไปตามหมู่บ้านใกล้เคียงเพื่อจีบสาว ปัจจุบัน ทำการแสดงในงานบุญประเพณีต่างๆในอำเภอและต่างจังหวัด

หมอลำภูไทเป็นการลำเกี้ยวสาว (จีบสาว) จะมีหมอแคน 1 คน มีคนลำอย่างน้อย 1 คน หรือมากกว่านั้น โดยจะร้องประกอบเสียงแคนไปตามหมู่บ้านและต่างหมู่บ้าน เพื่อจีบสาว หรือแสดงในงานต่างๆตามที่ได้รับการว่าจ้าง เนื้อหาเกี่ยวกับจีบสาวเป็นภาษาภูไท ถามสารทุกข์สุขดิบกัน ถ้าฝ่ายหญิงสนใจ ก็จะร้องลำโต้ตอบกลับมาหมอลำและหมอแคนจะแต่งกายด้วยผ้ามัดหมี่ผู้ไทสีครามหรือสีกรมท่าหมอลำภูไทได้มีการสืบทอดการแสดงมาจนถึงปัจจุบัน โดยแสดงในงานบุญ ประเพณี เทศกาลต่างๆของจังหวัด เป็นปัจจัยหนึ่งที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวมาเยี่ยมชมงานเทศกาลต่างๆของจังหวัด