ร่วมแสดงความคิดเห็นกับเรา
ขอขอบคุณสำหรับการเยี่ยมชมเวบไซต์ m-culture.in.th

เราได้จัดทำแบบสำรวจแบบง่ายๆ เพื่อจะ
ได้ทราบถึงสิ่งที่ผู้เยี่ยมชมเวบไซต์เรา
ชอบและให้เราได้เรียนเกี่ยวกับคุณมากขึ้น
 
ละติจูด (รุ้ง) : N 18° 1' 27.3572"
18.0242659
ลองจิจูด (แวง) : E 102° 22' 21.077"
102.3725214
เลขที่ : 91175
มวยนึ่งข้าว
เสนอโดย นายภาคิน คันธรินทร์ วันที่ 5 มิถุนายน 2554
อนุมัติโดย หนองคาย วันที่ 28 พฤษภาคม 2555
จังหวัด : หนองคาย
0 1168
รายละเอียด

มวยนึ่งข้าว การทำมวยนึ่งข้าว เป็นของคู่กันของชาวไทยภาคอีสาน เพราะนิยมทานข้าวเหนียวเป็นอาหารหลัก ซึ่งมีการถ่ายทอดวิชาความรู้กันมาตั้งแต่รุ่นบรรพบุรุษ โดยในสมัยก่อนได้มีการนำไม้ไผ่ซึ่งเป็นของหาง่ายและมีมากในพื้นที่มาทดลองจักสาน ปรากฎว่าสามารถนำมานึ่งข้าวเหนียวได้ จึงมีการจักสานมวยนึ่งข้าวนี้ใช้สืบทอดต่อกันมา
วิธีการทำ เริ่มตั้งแต่การเลือกจัดหาไม้ไผ่ขนาดและลำต้นกำลังงาม ซึ่งต้องใช้ชนิดที่แก่จัด (ลำต้นสีแดง) เอามาเลื่อยเป็นปล้อง และตัดให้เป็นแท่ง จากนั้นนำแท่งไม้ไผ่มาเหลา แช่น้ำให้ชุ่ม เมื่อได้แผ่นไม้ที่นุ่มแล้ว ฉีกแท่งไม้ไผ่ออกเป็นแผ่นเรียบ (จักตอก) จากนั้นจึงนำมาสานขึ้นรูป แล้วตากแดดให้แห้ง เมื่อไม้แห้งสนิทแล้วจึงนำมาใส่ขอบ (กง) ซึ่งจะได้กง 1 ชิ้น จากนั้นใช้ไม้ไผ่แผ่นเรียบสานให้เป็นมวย และประกอบมวยกับกงให้ได้รูปร่าง และขนาดตามต้องการ
การสานมวยนึ่งข้าว

1. วิธีคัดเลือกไม้ไผ่บ้าน เพื่อใช้จักสาน

2. วิธีตัดไม้ไผ่ตามขนาดความยาวของปล้องไม้ไผ

3. วิธีผ่าไผ่เป็นซีก ๆ ขนาด 2 เซนติเมตร เหลาให้เรียบและ ให้ปลายเรียวด้านหนึ่ง

4. วิธีจักออกเป็นตอกให้เป็นเส้นบาง ๆ
5. วิธีขุดตอกให้เรียบเสมอกันด้วยกบขูดต

6. วิธีนำเส้นตอกก่อมวย โดยขึ้นลายสามตามความยาวประมาณ 50 เซนติเมตา และสูงประมาณ 12 เซนติเมตร
7. วิธีสานลายสองเวียนต่อขึ้นไปจากข้อ 5 ความยาวตามต้องการ ( ชิ้นที่ 1 เป็นชั้นในของมวย )
8. วิธีนำเส้นตอกมาก่อใหม่ สานลายสองยืน ให้มีความสูง สั้นกว่าชิ้นที่ 1 ประมาณ 4 เซนติเมตร และสานลายสองเวียนต่อขึ้นไปให้มีความยาวเท่ากับชิ้นที่ 1
9. วิธีเหลาไม้ไผ่ทำขอบก้นมวย ให้มีขนาดความกว้างประมาณ 1 – 1.5 เซนติเมตร ยาวประมาณ 5 เซนติเมตร จำนวน 2 อัน และทำขอบปากมวยขนาดความกว้างประมาณ 1.5 – 2 เซนติเมตร ยาวประมาณ 100 เซนติเมตร จำนวน 2 อัน
10. วิธีเข้าขอบก้นมวยและปากมวยโดยใช้เชือกฟางมัดตรึงไว้ แล้วนำหวายและเครือเถาวัลย์ ที่เหลา เป็นเส้น ๆ แล้ว มาแช่น้ำ เพื่อนำมามัดขอบก้นและขอบปากมวย อีกชั้นหนึ่งให้แน่น เรียบและสวยงาม
11. วิธีนำหวายหรือเครือเถาวัลย์ มาสานฝาตุปิดก้นมวย (ฝาปิดก้นมวย) โดยสานเป็นลายสอง จะได้มวยที่มีคุณภาพดี

ชาวบ้านนิยมสานมวยนึ่งข้าวเพื่อเก็บไว้ใช้ในครัวเรือนและเพื่อจำหน่ายสร้างรายได้เสริมแก่ครอบครัว

สถานที่ตั้ง
บ้านฟ้าประทาน
เลขที่ 6 หมู่ที่/หมู่บ้าน 7 บ้านฟ้าประทาน
ตำบล ผาตั้ง อำเภอ สังคม จังหวัด หนองคาย
รายละเอียดการเข้าถึงข้อมูล
นางสมใจ หนองเป็ด
เลขที่ 6 หมู่ที่/หมู่บ้าน 7 บ้านฟ้าประทาน
ตำบล ผาตั้ง อำเภอ สังคม จังหวัด หนองคาย รหัสไปรษณีย์ 43160
แสดงความคิดเห็น
โปรด เข้าสู่ระบบ ก่อนทำการแสดงความคิดเห็น

ชื่อผู้ใช้
รหัสผ่าน
ยังไม่มีการแสดงความคิดเห็น
ข้อมูลที่แสดงในระบบนี้ จัดเก็บโดยนักวิชาการวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม หากมีข้อเสนอแนะหรือข้อมูลเพิ่มเติม กรุณาติดต่อวัฒนธรรมจังหวัด
       ข้อมูลนี้เป็นประโยชน์หรือไม่