โอ่งแดง
- โอ่งแดงเป็นภาชนะสำหรับใส่น้ำของชาวบ้านในอดีตในเขตอำเภอกระทุ่มแบน โอ่งแดงทำจากดินเหนียว โดยนำดินเหนียวมานวดให้เข้าที่แล้วปั้นขึ้นรูปเป็นโอ่งนำไปเผาในเตาอบที่มีอุณหภูมิสูงใช้เวลาในการเผาหลายวันจนกระทั่งเนื้อโอ่งแข็งและมีสีแดง สีของโอ่งจะแดงมากหรือน้อยหรือเป็นสีดำขึ้นอยู่กับคุณภาพของดินปริมาณความร้อนความสม่ำเสมอของความร้อน การผลิตโอ่งแดงขึ้นอยู่กับความรู้ความสามารถของนายช่างอันเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นของแต่ละท้องถิ่นโอ่งแดงมีน้ำหนักมากภายในไม่มีเหล็กเป็นแกน โอ่งแดงทำจากดินเหนียวจึงมีรูเล็ก ๆ อยู่ที่เนื้อโอ่งโดยทั่วไปเมื่อนำน้ำมาใส่ในโอ่งน้ำจะซึมเข้าไปในเนื้อโอ่งมีไอน้ำระเหยออกจากเนื้อโอ่งในขณะที่ไอน้ำระเหยออกจากเนื้อโอ่ง ไอน้ำจะพาความร้อนออกไปด้วยจึงทำให้น้ำในโอ่งแดงมีอุณหภูมิต่ำกว่าอากาศชาวบ้านนิยมดื่มน้ำจากโอ่งแดงเพราะได้ดื่มน้ำเย็นตามธรรมชาติ โอ่งแดงมีขนาดเล็กถึงขนาดใหญ่ โอ่งแดงที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในขณะนี้เท่าที่พอเห็นอยู่ ก็คือโอ่งแดงที่ตั้งอยู่ที่พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติกรุงเทพมหานครมีความสูงประมาณ 2 เมตร โอ่งแดงบางลูกแตกร้าวก็ยังสามารถบรรจุน้ำได้เพราะเมื่อโอ่งร้าวเนื้อโอ่งยังชิดติดกันน้ำจะทำให้เนื้อโอ่งที่เป็นดินเผาตรงจุดที่แตกร้าวขยายตัวเข้าหากันดังนั้นโอ่งแดงถึงแม้จะแตกร้าวแต่ก็ยังบรรจุน้ำได้ หากโอ่งแดงแตกร้าวหรือมีรูทะลุวิธีการซ่อมให้ใช้ดินเหนียวที่มีคุณภาพอุดยาตรงรอยที่ทะลุแล้วนำโอ่งไปเผาไฟอีกครั้งหนึ่งความร้อนจะทำให้ดินเหนียวที่นำมาอุดยาเปลี่ยนเป็นดินเผาที่มีลักษณะใกล้เคียงกับเนื้อโอ่งและติดแน่นเป็นเนื้อเดียวกันกับเนื้อโอ่ง ในปัจจุบันโอ่งแดงเป็นวัตถุที่นิยมสะสมกันและใช้เป็นเครื่องประดับตกแต่งบ้าน ในเขตอำเภอกระทุ่มแบนไม่มีแหล่งผลิตโอ่งแดง โอ่งแดงน่าจะผลิตมาจากจังหวัดราชบุรี จังหวัดนครปฐม และจังหวัดปทุมธานี แล้วส่งเป็นสินค้านำมาขายในเขตอำเภอกระทุ่มแบน
แหล่งอ้างอิงข้อมูล
พิพิธภัณฑ์มีชีวิต ค่ายวิทยาศาสตร์พื้นบ้าน
- จัดทำขึ้นเพื่องานด้านอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมไทย
โดย... พ.ต.อ.ไพฑูรย์ เพิ่มศิริวิศาล…
หมู่ที่ 6 ต.ท่าไม้ อ.กระทุ่มแบน จ. สมุทรสาคร