ประวัติความเป็นมา : ประเพณีการบวงสรวงเจ้าปู่ขุนทึงพญาแรดอำเภอบ้านแฮด เกิดขึ้นเมื่อครั้งมีการก่อตั้งบ้านแฮดขึ้น ในอดีตชาวบ้านมีการได้มีการตั้งศาลปู่ตาขึ้น เพื่อเป็นการเคารพและเชื่อว่าเป็นผู้ที่ตั้งหมู่บ้านขึ้นเป็นคนแรก และได้มีกะจ้ำคนแรก คือพ่อคุย ศรีแก้ว ซึ่งเชื่อว่าปู่ตาคือ ท้าวขุนทึง จึงได้ตั้งศาลปู่ตาขึ้นเพื่อให้ปู่ตาสิงสถิตอยู่ ชาวบ้านได้บวงสรวงทุกปี โดยถือเอาวันพุธที่สอง ของเดือน 6 ทุกปีเป็นวันทำพิธีบวงสรวง และถือว่าในฤดูกาลก่อนจะลงมือทำนาหรือการเกษตร ต้องมีการเลี้ยงปู่ตาขุนทึงพญาแฮดเสียก่อน ชาวบ้านจะนำเครื่องเซ่นสังเวย มีเหล้า 2 ไห ไก่ 2 ตัว และผ้าเครื่องทรงแต่งกายถวายปู่ตา เพื่อเป็นสิริมงคลแก่บ้านเมืองให้มีฝนตกต้องตามฤดูกาล อีกทั้งได้ทำบุญบั้งไฟขึ้นเพื่อฉลอง และเป็นการเสี่ยงทายฟ้าเสี่ยงทายฝน ศาลปู่ขุนทึงพญาแฮด ปัจจุบันอยู่ที่บ้านแฮด หมู่ที่ 2 ตำบลบ้านแฮด อำเภอบ้านแฮด อยู่ด้านทิศตะวันตกของหนองกุดแคน เป็นที่เคารพสักการะของชาวอำเภอบ้านแฮดเป็นอย่างมาก ทุกวันพุธของสัปดาห์ ชาวบ้านผู้เลื่อมใสจะมากราบไหว้ บนบานศาลกล่าวในสิ่งที่ตนปรารถนาอยู่เป็นประจำ

ความสำคัญ และขั้นตอนของพิธีกรรม

การประกอบพิธีบวงสรวงเจ้าปู่ขุนทึงพญาแรด จะจัดในเทศกาลประเพณีบุญบั้งไฟของ อำเภอบ้านแฮด มีขั้นตอนการปฏิบัติดังนี้ ก่อนวันบวงสรวงชาวบ้านจะทำความสะอาดศาลเจ้าปู่ขุนทึงพญาแรด และบริเวณรอบๆ พอตื่นเช้าวันพุธที่ 2 ของเดือน 6 ชาวบ้านทุกครอบครัวก็จะนำเครื่องสังเวยคือ เหล้า 2 ไห ไก่ 2 ตัว ซิ่น ผืน แพรวา สำหรับเจ้าปู่ และย่า คนละ 1 ชุด และนำใบหญ้าคามาขอดเป็นสัญลักษณ์แทนจำนวนสัตว์เลี้ยงในบ้าน เพื่อให้เจ้าปู่ดูแลรักษาให้อยู่เย็นเป็นสุข เจริญรุ่งเรือง และกะจ้ำก็จะเป็นผู้นำทำพิธีอัญเชิญดวงวิญญาณเจ้าปู่ขุนทึงพญาแรดมารับเครื่องเซ่นสังเวยต่างๆ เมื่อเสร็จพิธีชาวบ้านก็จะนำอาหารกลับไปกินที่บ้านครึ่งหนึ่ง อีกครึ่งหนึ่งจะเอาไว้ที่ศาลปู่ตา ต่อจากนั้นกะจ้ำจะทำพิธีเสี่ยงทายโดยการจุดบั้งไฟ 3 บั้ง เพื่อความอุดมสมบูรณ์ของบ้านเมือง และความปลอดภัยของหมู่บ้าน ชุมชน กับเจ้าปู่ขุนทึงโดยการเสี่ยงบั้งไฟ 3 บั้ง นั้น มีความเชื่อ ดังนี้ บั้งไฟบั้งที่ 1 เป็นการเสี่ยงฟ้า เสี่ยงฝน ว่าปีนี้ฝนจะตกดี มากน้อยเพียงใด ถ้าบั้งไฟขึ้นสูงก็แปลว่า ฝนจะตกดี น้ำมาก ไร่นาอุดมสมบูรณ์ดี บั้งไฟบั้งที่ 2 เป็นการเสี่ยงสัตว์เลี้ยง ให้อยู่ดีมีสุข ไม่มีเหตุโรคระบาดต่างๆ เกิดขึ้นในชุมชน บั้งไฟบั้งที่ 3 เป็นการเสี่ยงบ้านเสี่ยงเมือง ให้หมู่บ้านอยู่เย็นเป็นสุข ไม่เกิดเหตุอาเพศต่างๆ ในหมู่บ้าน ชุมชนอุดมสมบูรณ์ เกิดความรักความสามัคคีในหมู่บ้านชุมชน