ครั้งนี้ ผมจะมาพูดถึงอาหารเมืองๆพบเห็นบ่อยในท้องตลาด ขายกันในราคาไม่แพง ห่อด้วยใบตอง ชาวเหนือเรียกว่า “ห่อนึ่ง” จะมีทั้ง ห่อนึ่งไก่ ห่อนึ่งปลาดุก ห่อนึ่งกบ เป็นต้น แต่จะห่อนึ่งจะแนะนำวันนี้คือห่อนึ่งไก่ สูตรการทำห่อนึ่งมีหลายสูตรแล้วแต่พื้นที่ แต่จะขอแนะนำเป็นสูตรทั่วไป

ห่อนึ่งไก่ เป็นอาหารปรุงด้วยเนื้อไก่ เป็นส่วนผสมหลัก นำมาคลุกเคล้ากับเครื่องปรุง ห่อด้วยใบตอง แล้วนึ่งจนสุก บางสูตรใช้วิธีนำเครื่องแกงลงผัดกับน้ำมันให้หอมก่อน แล้วจึงใส่เนื้อไก่ลงไปผัดให้เข้ากัน แล้วนำไปห่อใบตองนึ่ง บางสูตรก็มีการใส่วุ้นเส้น มะเขือพวง หรือถั่วฝักยาว เพิ่มเข้าไปก็มี แต่บางสูตรมีการนำใบยอมารองพื้นก่อน ห่อนึ่งไก่นั้น คนเมือง สมัยเก่าๆ นิยมทำไว้ไปทำบุญ เนื่องด้วย รูปลักษณ์ที่ห่อด้วยใบตองสะดวกกับการใส่บาตร

ส่วนผสม
เนื้อไก่บ้าน ๕๐๐ กรัม

ข้าวคั่ว ๑/๒ ถ้วย

ใบมะกรูด ๗ ใบ

ผักชีซอย ๑ ช้อนโต๊ะ

ต้นหอมซอย ๑ ช้อนโต๊ะ

เครื่องแกง

พริกขี้หนูแห้ง ๒๐ เม็ด

หอมแดง ๕ หัว

กระเทียม ๑๐ กลีบ

ข่าหั่น ๑ ช้อนโต๊ะ

ตะไคร้ ๑ ต้น

ขมิ้น ๑ แว่น

กะปิ ๑ ช้อนโต๊ะ

เกลือ ๑ ช้อนชา

วิธีทำ

๑. โขลกเครื่องแกงรวมกันให้ละเอียด
๒. ผัดเครื่องแกงกับน้ำมันพืชให้หอม ใส่ไก่หั่นเป็นชิ้น พอไก่สุกเติมน้ำ พอเดือด ตักใส่ชาม
๓. ใส่ข้าวคั่ว คลุกเคล้าให้เข้ากัน แล้วใส่ใบมะกรูดและผักชีต้นหอม คลุกเคล้าให้เข้ากัน
๔. เตรียมใบตอง ตัดหัวตัดท้าย นำมาซ้อนกันสองชั้น ตักส่วนผสมใส่บนใบตอง ฉีกใบตองกว้างประมาณ ๓ นิ้ว

ห่อด้านนอกอีก 1 ชั้น ใช้ไม้กลัด กลัดใบตอง ใช้กรรไกรตัดแต่งห่อใบตองให้สวยงาม
๕. นำลงนึ่งในลังถึง ประมาณ ๓๐ นาที

เคล็ดไม่ลับ

ใช้พริกขี้หนูสวนแห้ง หรือพริกขี้หนูยอดสนแห้ง มีรสเผ็ดที่พอดีนำไปแช่น้ำก่อน และถ้าชอบใบยอ ให้นำใบยอมารองใบตองก่อนตักส่วนผสมใส่ใบตอง

รัตนา พรหมพิชัย.(2542).ห่อหนึ้ง. ในสารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคเหนือ(เล่ม 4,หน้า 2409).กรุงเทพฯ: มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณิชย์.