ประวัติความเป็นมา
ประวัติความเป็นมาของขนมปูตูสมางัต หรือขนมปูตูเป็นขนมพื้นบ้านตั้งแต่สมัยโบราณที่ใช้เป็นส่วนประกอบในงานพิธีมงคลต่าง ๆ ในหลาย ๆ อย่าง ของชาวมลายูพื้นบ้านภาคใต้ เช่น ในการพิธีมงคลสมรส งานเข้าสุหนัต เป็นประเพณีเก่าแก่ที่จำเป็นต้องใช้ขนมปูตู (ซึ่งจะมีรวมเป็นชุดเรียกว่าตระกูลสมางัต เช่น ปูตูสมางัต ปูโละสมางัตและ นาซิมานิส) ร่วมพิธีด้วย ปัจจุบันจะไม่ค่อยปรากฏขนมชนิดนี้มากนัก แม้กระทั่งในเขตบ้านห่างไกลออกก็แทบจะหาคนที่สามารถทำขนมเหล่านี้ไม่ได้ เนื่องจากความเจริญทำให้ผู้คนไม่สนใจที่จะอนุรักษ์รักษาไว้ซึ่งภูมิปัญญา
วัสดุที่ใช้(ประเภทผ้าทำจากฝ่าย ไหม เส้นทอง เส้นเงิน เป็นต้น ประเภทประทิ่นบอกส่วนผสมทุกชนิด)
๑.ข้าวเหนียว ๑ กิโลกรัม
๒.น้ำตาลทราย ๑ กิโลกรัม
๓.น้ำเปล่า ๓ แก้ว
วิธีทำ
ล้างข้าวเหนียวให้สะอาด เสด็ดน้ำให้แห้ง แล้วนำไปนึ่ง คั่ว แล้วบดให้ละเอียด
๒. ตั้งหม้อใส่นำตาลเติมน้ำให้ท่วมน้ำตาลตั้งไฟเชื่อมให้คล้ายยางมะตูม คนให้น้ำตาลเชื่อมเย็นลง
๓. นำแป้งที่บดเรียบร้อยผสมน้ำตาลเชื่อมคลุกเคล้าให้เป็นเนื้อเดียวกัน แล้วเทแป้งลงในแม่พิมพ์ไม้
การขึ้นรูปขนมปูตู
เทขนมที่คลุกเคล้าแล้วอัดลงในแม่พิมพ์แล้วกดให้แน่นใช้มีดปาดหน้าแม่พิมพ์ให้เรียบง่ายต่อการเคาะเอาขนมออกนำไม้เคาะแม่พิมพ์เบา ๆ ให้ขนมออกจากแม่พิมพ์แล้วเลาะเอาขนมออกโดยการคว่ำแม่พิมพ์ใส่จานพร้อมเสิร์ฟหรือจะตกแต่งระบายสีให้สวยงามก็ได้
ประโยชน์ของภูมิปัญญาท้องถิ่น
เป็นขนมโบราณดั้งเดิม ไว้รับประทาน เป็นการอนุรักษ์สืบสานวัฒนธรรมท้องถิ่นและทำเป็นอาชีพ เพิ่มรายได้ให้กับครอบครัวและชุมชน