ประวัติความเป็นมาบ้านตาลชุม ตั้งอยู่หมู่ที่ 1 ตำบลตาลชุม อำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน อยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอเวียงสา ประมาณ 10 กิโลเมตร และอยู่ห่างจากอำเภอเมืองน่าน ประมาณ 19 กิโลเมตร

บ้านตาลชุมเป็นหมู่บ้านเก่าแก่ สร้างขึ้นมาประมาณ 275 ปี ราวสมัยอยุธยาตอนปลาย ผู้นำที่อพยพมาเป็นพวกแรก คือ ลูกหลานเจ้าหลวงเชียงของ (อำเภอเชียงของ) จังหวัดเชียงราย ก่อนที่จะย้ายมาอยู่ที่บ้านตาลชุม ลูกหลานเจ้าหลวงเชียงของได้พักอาศัยอยู่ที่บ้านพันต้น อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน และผู้นำบางคนได้พำนักอยู่ที่ คุ้มเจ้าผู้ครองนครน่าน เห็นว่ามีผู้คนอาศัยอยู่ในเขตกำแพงเมืองมากขึ้น ควรมีพื้นที่ให้ลูกหลานได้มีที่อยู่เป็นหลักแหล่ง จึงได้สำรวจพื้นที่และพบว่าสถานที่บ้านตาลชุมนี้มีทำเลที่เหมาะสม มีต้นตาลขึ้นอยู่เป็นจำนวนมาก อยู่ฟากทางทิศตะวันออกจึงตกลงสร้างหมู่บ้าน สร้างฝายห้วยน้ำฮ้า ปรับที่ทำนาปลูกข้าว โดยนำข้าทาสบริวารมาอยู่ด้วย และ เรียกชื่อหมู่บ้านนี้ว่า บ้านตาลชุม ” แต่ก่อนที่จะมีการสร้างบ้านตาลชุม เดิมมีชาวบ้านอาศัยอยู่ก่อน ประมาณ 3 หลังคา อยู่ทางทิศเหนือ ต่อมามีประชาชนจากเมืองเชียงฮ่อน เชียงล่ม แขวงไชยบุรี เขตล้านช้าง มาอาศัยอยู่เพิ่มมากขึ้น และได้เกิดภัยแล้งน้ำ ไม่พอใช้ ชาวบ้านบางคนจึงได้อพยพไปอยู่ที่บ้านส้าน บ้านม่วง บ้านยาย อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย ต่อมากำนันขุนเกษตร แจ้งความเดือดร้อนต่อเจ้าราชวงค์ เจ้าผู้ครองนครน่าน จึงได้ดำริให้สร้างฝายกั้นน้ำฮ้างเพื่อกักเก็บน้ำ ต่อมา ราว พ.ศ. 2430 ปีประชากรเพิ่มมากขึ้น จึงได้ขยายหมู่บ้านไปตั้งอยู่ตามสวนเมี้ยง และได้แยกหมู่บ้าน ออกเป็น 3 หมู่บ้าน คือ บ้านตาลชุมน้อย หรือ บ้านตึ๊ด หมู่ 1 และเรียกบ้านตาลชุมว่า บ้านตาลชุมใหญ่ หมู่ 1 และ บ้านตาลชุม หมู่ 7

สภาพทั่วไปของหมู่บ้านบ้านตาลชุม ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของอำเภอเวียงสา มีระยะทางห่างจากอำเภอเวียงสา ประมาณ ๑๑ กิโลเมตร มีพื้นที่ทั้งหมด ประมาณ 8,359 ไร่ มีสภาพภูมิประเทศเป็นที่ราบลุ่ม ไม่มีภูเขา เหมาะแก่การเกษตร โดยเฉพาะการทำไร่ ทำนา อาศัยแหล่งน้ำธรรมชาติ

อาชีพของหมู่บ้านอาชีพหลัก ทำไร่ ทำนา อาชีพเสริม รับจ้างทั่วไป

สถานที่สำคัญของหมู่บ้าน ได้แก่ วัดตาลชุม

กลุ่มชาติพันธุ์ ที่อาศัยได้แก่ ไทยพรวน ไทยลื้อ ไทยพื้นเมือง

เหตุการณ์สำคัญในอดีตบ้านตาลชุมสร้างขึ้นมา ราวสมัยอยุธยาตอนปลาย ผู้นำที่อพยพมาเป็นพวกแรก คือ ลูกหลานเจ้าหลวงเชียงของ (อำเภอเชียงของ) จังหวัดเชียงราย และผู้นำบางคนที่อาศัยอยู่ในคุ้มเจ้าผู้ครองนครน่าน ได้สำรวจพื้นที่และพบว่าบ้านตาลชุมนี้มีทำเลที่เหมาะสม มีต้นตาลขึ้นอยู่เป็นจำนวนมาก อยู่ฟากทางทิศตะวันออก จึงตกลงสร้างหมู่บ้านขึ้น โดยตั้งชื่อว่า “บ้านตาลชุม”

หน่วยงานที่สำคัญ1. องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำปั้ว 2. โรงเรียนชุมชนบ้านน้ำปั้ว