ชื่อการเล่นหมากขุม

ประวัติความเป็นมา

หมากขุม เป็นการละเล่นกีฬาพื้นบ้านชนิดหนึ่งที่นิยมมาแต่โบราณ ในสมัยก่อนเล่นกันโดยขุดหลุมจากดินต่อมาได้มีการทำหลุมหมากขุมจากไม้ โดยทำหลุมคลายรูปเรือ มีหลุมแม่ (หลุมใหญ่) ข้างละ ๑ หลุม และหลุมเล็กอีกข้างละ ๗ หลุม

อุปกรณ์การเล่น

๑. รางหมากขุม

๒. ลูกหมากขุม (ลูกแก้ว)

วิธีการเล่น

ใช้ผู้เล่น ๒ คน ให้อยู่คนละข้าง ใส่ลูกแก้วในขุม ๆ ละ ๗ ลูก ทั้ง ๑๔ ขุม เมื่อเสร็จแล้ว ครั้งแรกเริ่มเดินพร้อม ๆ กัน เมื่อเดินผ่านหลุมแม่ของตนเองให้ใส่ ๑ ลูก ในขณะที่เดินให้แจกลูกแก้วขุมละ ๑ ลูกจนถูกในขุมหมด ลูกแก้วหมดขุมไหนให้หยิบขุมนั้นต่อไป จนกว่าลูกแก้วหมดตรงขุมที่ไม่มีลูก จึงถือว่าผู้นั้นตาย ให้ผู้เล่นอีกคนเดินเล่นต่อ สลับกันเรื่อย ๆ เมื่อลูกมีไม่ถึง ๗ ลูก ให้ใส่ในขุม ๆ ละ ๑ ลูก เดินกันจนกว่าลูกจะหมด

รอบต่อไป ใส่ลูกไหนขุมให้ครบ ฝ่ายใดที่มีหลุมว่าง ๆ เรียกว่า ขุมหม้าย หรือเรียนภาษายาวีว่า “อูตุ” ให้ฝ่ายที่มีลูกเต็มขุมเดินก่อน แล้วสลับกันเรื่อย ๆ เล่นไปจนกว่าจะหมดขุม และมีแต่หลุมหม้ายจึงจะถึงว่าผู้ที่มีลูกเติมขุมเป็นผู้ชนะ