ใบเสมหินศาลเจ้าพ่อเปงจาน นิคมสร้างตนเองอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย ภายในศาลเจ้าพ่อเปงจานมีใบเสมาหินขนาดใหญ่ ตั้งเป็นที่เคารพของชาวโพนพิสัย และอำเภอรัตนวาปี ซึ่งเรียกใบเสมาหินนี้ว่า " เจ้าพ่อเปงจาน" เดิมทีที่ตั้งของเสมาหินนี้คงไม่ใช่ที่ตั้งปัจจุบัน อาจเป็นเสมาหินปักเขตศาสนสถานในลัทธิพราหมณ์-ฮินดู ที่เคยเจริญรุ่งเรืองอยู่บริเวณนี้มาก่อน ต่อมาจึงได้มีการนำมาตั้งเป็นที่เคารพของชาวเมืองเพราะปรากฎเป็นหลักฐานทางศาสนาที่หลงเหลืออยู่ในบริเวณนี้ และมีขนาดใหญ่ไม่หักพังเสียหาย เช่น เสมาหินหลักอื่นๆมีความสูงประมาณ 1.90 เมตร ตรงกลางทำเป็นรูปสถูปทรงหม้อน้ำอยู่บนฐานกลีบบัว อีกด้านหนึ่งแกะเป็นรอยคล้ายดวงฤทษ์ มีอยายุในราวศตวรรษที่ 12 หรือยุคทราวดีตอนต้น ที่ฐานมีอักษรปัลลวะอินเดียจารึกอยู่ แต่ลบเลือนจนอ่านไม่ออก ตลอดทั้งใบเสมา ชาวบ้านปิดทองจนทั่วจึงไม่สามารถวิเคราะห์หาตัวอักษรได้อีก นับได้ว่าเป็นใบเสมาหินที่เก่าแก่ที่สุดหลักหนึ่งในจังหวัดหนองคาย และน่าจะมีความสำคัญต่อประวัติความเป็นมาของการตั้งถิ่นฐานยุคแรกๆของพื้นที่อำเภอโพนพิสัย