ประวัติความเป็นมา จากการเล่าสืบทอดกันมาจากบรรพบุรุษและคนเฒ่าคนแก่
ชุมชนบ้านหันทรายเป็นชุมชนที่อพยพย้ายถิ่นมาจากนครเวียงจันทร์ ประเทศลาว บุคคลแรกที่มาอยู่ คือ พรานบุญ และต่อมาพากันมาตั้งหลักปักฐานก่อตั้งบ้านเรือน กลายเป็นหมู่บ้าน/ชุมชนในปัจจุบัน สาเหตุของชื่อตำบลหันทราย เพราะว่า เมื่อฤดูฝนจะมีฝนตกหนักทำให้น้ำพัดเอาทรายมากองทับถมกัน และโดนแดดเผาจนร้อนมาก ผู้คนผ่านไปมา ต้องรีบเดินให้เร็วไว คำว่า “ไว”ตรงกับคำว่า “หัน ” ชาวบ้านจึงเรียกว่า “หันทราย” มาจนทุกวันนี้
บ้านหันทราย
ชาวบ้านส่วนใหญ่มีอาชีพทำนา แต่การทอผ้านั้น สตรีในหมู่บ้านเมื่อเสร็จจากการทำนาก็จะปลูกหม่อน เลี้ยงไหม เป็นการสืบทอดมาจากบรรพบุรุษที่ได้นำการทอผ้า และอุปกรณ์ติดตัวมาจากนครเวียงจันทร์
ในอดีต การทอผ้าเป็นการทอเพื่อเป็นเครื่องนุ่งห่มสำหรับสมาชิกในครอบครัว นำไปไหว้ผู้ใหญ่ หรือเป็นของฝากเมื่อมีเทศกาลต่าง ๆ เช่น ปีใหม่ สงกรานต์ เป็นต้น เพราะการคมนาคมจากหมู่บ้านถึงตลาดหรือในเมืองไม่สะดวกสบายเหมือนในปัจจุบัน วัตถุดิบในการทอ จึงเป็นการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมเอง พันธุ์ไหมก็ได้นำมาจากเวียงจันทร์ เช่น พันธุ์หม่อนนางคำ หม่อนลาย และมีเคล็ดในการเลี้ยงไหมให้ออกไข่มากๆ โดยการให้เด็กเล็กๆขึ้นไปนั่งทับ ก็จะทำให้ตัวไหมออกไข่ได้มาก และมีตัวไหมมากทำให้ได้เส้นไหมเพิ่มมากขึ้น ซึ่งเป็นความเชื่อมาแต่โบราณ กล่าวสืบต่อกันมา
อัตลักษณ์/จุดเด่นของผลิตภัณฑ์
สมาชิกกลุ่มได้ร่วมกันพัฒนาการทอผ้า มีการเดินด้าย มัดหมี่ ย้อมสี และทอผ้าด้วยตนเอง จึงทำให้คุณภาพของผ้าทอมีเนื้อแน่น สีไม่ตก รักษาง่าย สวมใส่สบาย ราคาย่อมเยา มีสีสันเป็นที่ต้องการของลูกค้า มีลายผ้าที่หลากหลายแปลกใหม่ โดยเฉพาะลายผีเสื้อถือเป็นลายผ้าประจำจังหวัดสระแก้ว นอกจากนี้ยังมีผลิตภัณฑ์หลากหลายชนิด เช่น ผ้า ๒ ตะกรอ ผ้า ๔ ตะกรอ ผ้าถุง ผ้าพื้น ผ้าโสร่ง และเสื้อสำเร็จรูป
มาตรฐานและรางวัลที่ได้รับ
- รางวัลที่ ๑ การประกวด ผ้าทอมือประเภท ผ้าไหมประดิษฐ์ ชนิดผ้าพื้น “ในงานสืบสานวัฒนธรรม เบื้องบูรพา และงานกาชาดจังหวัดสระแก้ว”ประจำปี ๒๕๔๗
- รางวัลที่ ๓ การประกวด ผ้าทอมือประเภท ผ้าไหมประดิษฐ์มัดหมี่ ชนิดผ้าชุด “ในงานสืบสานวัฒนธรรม เบื้องบูรพา และงานกาชาดจังหวัดสระแก้ว”ปี ๒๕๔๗
Y รางวัลที่ ๑ การประกวด ผ้าทอมือประเภท ผ้าไหมมัดหมี่ ชนิดผ้าชิ้น “ในงาน
สืบสาน วัฒนธรรม เบื้องบูรพา และงานกาชาดจังหวัดสระแก้ว”ประจำปี ๒๕๔๘
- รางวัลชมเชยการประกวด ผ้าทอมือประเภท ผ้าไหมประดิษฐ์มัดหมี่ ชนิดผ้าชุด “ในงานสืบสานวัฒนธรรม เบื้องบูรพา และงานกาชาดจังหวัดสระแก้ว”ปี ๒๕๔๘
- รางวัลชมเชยการประกวด ผ้าทอมือประเภท ผ้าไหมมัดหมี่ ชนิดผ้าพื้น “ในงานสืบสานวัฒนธรรม เบื้องบูรพา และงานกาชาดจังหวัดสระแก้ว”ประจำปี ๒๕๔๘
- รางวัลชนะเลิศ การประกวด ผลิตภัณฑ์ผ้าทอลายผีเสื้อปางสีดา ตามโครงการคัดเลือกลายผ้าเพื่อใช้เป็นสัญลักษณ์ลายผ้าประจำจังหวัดสระแก้ว “ในงานสืบสานวัฒนธรรม เบื้องบูรพา และงานกาชาดจังหวัดสระแก้ว”ประจำปี ๒๕๔๘
Y รางวัลชมเชยลำดับที่ ๑ และ ๒ การประกวด ผลิตภัณฑ์ผ้าทอลายผีเสื้อปางสีดา ตามโครงการคัดเลือกลายผ้าเพื่อใช้เป็นสัญลักษณ์ลายผ้าประจำจังหวัดสระแก้ว “ในงานสืบสานวัฒนธรรม เบื้องบูรพา และงานกาชาดจังหวัดสระแก้ว”ประจำปี ๒๕๔๘
- ผ้าทอ 5 ตะกรอ ได้รับรางวัลคัดสรรระดับ ๕ ดาว และผ้าทอ ๔ ตะกรอ ได้รับการ คัดสรรระดับ ๔ ดาว
แหล่งจำหน่ายผลิตภัณฑ์,ช่องทางการจัดจำหน่ายทั้งภายในและต่างประเทศ
การจำหน่ายผลิตภัณฑ์
๑. ผ้า ๒ ตะกรอ ชุดละ ๔๐๐ บาท
๒. ผ้า ๔ ตะกรอ ชุดละ ๕๘๐ บาท
๓. ผ้าถุงเดี่ยว ผืนละ ๒๐๐ บาท
๔. ผ้าพื้น หลาละ ๘๐ บาท (ผ้าฝ้าย)
๕. ผ้าขาวม้า ผืนละ ๑๐๐ บาท
๖. ผ้าโสร่ง ผืนละ ๑๕๐ บาท
๗. ผ้าไหม ชุดละ ๑,๘๐๐ บาท
๘. ผ้าไหม(ชิ้นเดียว) ชิ้นละ ๑,๐๐๐ บาท