ประวัติ

บ้านบึงนารางตั้งขึ้นเมื่อประมาณ 350 ปีมาแล้ว พร้อมกับชุมชนบึงนาราง มีผู้เล่าว่าผู้ก่อตั้งชุมชน คือ หมื่นยง และพวก อพยพมาจากจังหวัดอุทัยธานี สันนิษฐานว่า จังหวัดอุทัยธานีในสมัยนั้นเป็นเส้นทางเดินทัพของกองทัพพม่า หรือความแห้งแล้งกันดาร และมีโรคระบาด เดินทางมาตามแม่น้ำเจ้าพระยา เมื่อมาถึงปากน้ำโพ จึงได้ตั้งค่ายพักแรม ทำการสำรวจแม่น้ำสองสาย และได้แบ่งจำนวนคนออกเป็น 2 กลุ่ม เดินทางไปตามแม่น้ำปิง และแม่น้ำน่าน กลุ่มที่เดินทางไปตามแม่น้ำปิง สืบได้ว่าตั้งบ้านเรือนที่ ตำบลบางตาหงาย อ.บรรพตพิสัย จ.นครสวรรค์ กลุ่มที่เดินทางไปตามแม่น้ำน่าน ได้เดินทางมาถึงบ้านเกยไชย อ.ชุมแสง ส่วนหนึ่งได้ตั้งบ้านเรือนอยู่ที่ บ้านเกยไชย ส่วนหนึ่งได้เดินทางไปตามแม่น้ำยม จนมาถึงบ้านบางคลาน อ.โพทะเล จ.พิจิตร เมื่อถึงบ้านบางคลานแล้ว ได้แยกกลุ่มคนออกเป็น 2 กลุ่ม เดินทางไปตามแม่น้ำพิจิตรเก่า และ เดินทางไปตามแม่น้ำยมถึงบ้านทะนง อ.โพทะเล จ.พิจิตร เมื่อถึงบ้านทะนงแล้ว ได้ออกสำรวจพื้นที่ พบว่ามีเส้นทางป่าและแม่น้ำยม จึงได้แบ่งคนออกเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มหนึ่งไปตามแม่น้ำยมซึ่งเป็นที่ราบลุ่มต่ำ อุดมสมบูรณ์ อีกกลุ่มหนึ่งเดินเข้าไปในป่า พบบึงใหญ่หลายแห่ง มีไม้ป่านานาชนิด มีสัตว์มากมายหลายชนิดและเป็นที่ราบสูงน้ำท่วมไม่ถึง จึงได้ตัดสินใจยกพลอพยพมาที่บึงใหญ่แห่งหนึ่ง และตั้งบ้านเรือนขึ้นตามฝั่งทิศตะวันออกของบึง ซึ่งสมัยนั้นเรียกว่า บ้านป่าเรไร เพราะสมัยนั้นจักจั่นเรไรร้องดังไปทั่ว ต่อมาคนรุ่นหลังได้ตั้งชื่อขึ้นใหม่ตามสภาพพื้นที่ ว่า บึงนาราง มาจากคำว่า บึง หมายถึง บึงน้ำขนาดใหญ่อันอุดมสมบูรณ์ นา หมายถึง อาชีพที่สำคัญด้านการเกษตร ราง หมายถึง ลำน้ำจำกำแพงเพชรมาที่แม่น้ำยม ใช้พาหนะเรือในการเดินทาง ซึ่งมีผู้เล่าว่า เคยมีเรือล่ม พบของมีค่าและกำปั่น จากคลองห้วยแก้ว ประกอบอาชีพทำนา ทำไร่ ชาติพันธุ์ในชุมชน ประกอบด้วย ไทยกลาง สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวบ้านสักการะ ได้แก่ หลวงพ่อสุโข วัดบึงนาราง เจ้าพ่อหอมแฝก ประเพณีสำคัญของหมู่บ้าน ได้แก่ ประเพณีสงกรานต์ การไหว้เจ้าพ่อหอมแฝก ซึ่งการไหว้เจ้าพ่อหอมแฝก จะทำในช่วงหลังสงกรานต์ โดยจะจัดน้ำขาว ขนมต้มขาว ต้มแดง และเชิญเจ้าพ่อประทับร่างทรง เมื่อทำการบูชาเสร็จเรียบร้อยแล้ว ผู้ไหว้จะนำด้ายมาผูกแขนให้กับลูกหลานเพื่อความเป็นสิริมงคล ตระกูลที่สำคัญ ได้แก่ ตระกูลศรีนาราง

ที่ตั้งและสภาพภูมิศาสตร์

บ้านบึงนาราง หมู่ที่ ๑ ตำบลบึงนาราง อำเภอบึงนาราง จังหวัดพิจิตร มีอาณาเขต ทิศเหนือติดต่อกับ หมู่ที่ ๔ , ๕ , ๙ ต.บึงนาราง ทิศใต้ติดต่อกับ หมู่ที่ ๗ ต.บึงนาราง ทิศตะวันออกติดต่อกับ หมู่ที่ ๔ ต.ท้ายน้ำทิศตะวันตกติดต่อหมู่ที่ ๒ ต.บึงนาราง อ.บึงนาราง จ.พิจิตร เส้นทางเข้าสู่ชุมชนใช้ ถนนบึงนาราง-วังสำโรง และมีถนนแยกเข้าหมู่บ้าน

เป็นพื้นที่ราบลุ่มเหมาะแก่การทำนาและการเกษตรกรรม

(ผู้ให้ข้อมูล: นายพิสิฐชัย ศรีนาราง เลขที่ ๓๐/๓ หมู่ที่ ๑ ตำบลบึงนาราง อ.บึงนาราง จ.พิจิตร)