ขื่อบ้านหรือเสาหลักบ้านบ้านหนองหิน

สาระสำคัญโดยสังเขป

- เป็นที่เคารพบูชาเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ดลบันดาลให้ได้ในสิ่งที่ปรารถนา

- เป็นที่พึ่งทางจิต

สถานที่ตั้ง

ชื่อสถานที่ตั้ง ขื่อบ้านหรือเสาหลักบ้าน หมู่ที่ 8 หมู่ที่ 22 บ้านหนองหิน ตำบลศิลา อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น

บ้านหนองหินได้สร้างหมู่บ้านขึ้นประมาณ ปี พ.ศ.2460 (ประมาณ 90 ปี) ชาวบ้านได้อพยพจากบ้านโกทาจากบ้านพระลับและบางส่วนได้อพยพมาจากต่างจังหวัดโดยเฉพาะอย่างยิ่งจากจังหวัดอุบลราชธานี โดยมีนายเหลา วิชัย เป็นผู้ใหญ่บ้านคนแรก เมื่อได้ที่ตั้งหมู่บ้านมั่นคงแล้วก็มีความคิดที่จะสร้างที่ยึดเหนี่ยวจิตใจให้กับชาวบ้านจึงตกลงกับชาวบ้านได้สร้างขื่อบ้านหรือเสาหลักบ้านขึ้น และต่อมาได้ทำพิธีกรรมอย่างต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบันและจะทำบุญในช่วงงานปีใหม่,งานตรุษสงกรานต์,งานบุญเดือนหกหรือบุญบั้งไฟ และชาวบ้านหนองหินได้ถือปฏิบัติสืบเนื่องกันมาจนถึงปัจจุบันจะเห็นว่าขื่อบ้านหรือเสาหลักบ้านยังเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของชาวบ้านหนองหิน

ความเชื่อ

จากคำบอกเล่าของนายสุริยะ ด้วงวังหิน อดีตผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านหนองหินได้เล่าเรื่องราวเกี่ยวกับเสาหลักบ้าน บ้านหนองหินที่เคยได้ยินจากคุณพ่อของท่านคือคุณตาโพน ด้วงวังหิน ก่อนที่ท่านเสียชีวิตเคยเล่าให้ฟังว่า ธรรมดาบุคคลทุกหมู่เหล่าในโลก ย่อมมีสิ่งที่ยึดเหนี่ยวให้เป็นที่พึ่งทางจิต ซึ่งจะปล่อยให้จิตอยู่ว่างเปล่านั้นไม่มี เบื้องต้นที่ได้ยึดสิ่งหรือสภาพที่ตนเห็นว่าศักดิ์สิทธิ์ เช่น ต้นไม้ใหญ่ ภูเขา แม่น้ำ จอมปลวก หิน รูปแกะสลัก ฯลฯ อันเลือกแล้วว่าเป็นที่พึ่งทางใจ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งมวลเหล่านั้น อาจป้องกันหรือขับไล่สภาพสิ่งที่ตนไม่พึงปรารถนาให้เหือดหายไปหรืออาจคุ้มครอง ป้องกันหรือบันดาลสรรพสิ่งที่ตนปรารถนาให้สมหวังได้ ครั้นปลงใจเห็นลงอย่างนั้นแล้ว ก็พากันเคารพนับถือสักการบูชายกย่องสรรเสริญสิ่งศักดิ์สิทธิ์เหล่านั้นด้วย ผู้เป็นต้นคิดตั้งสิ่งศักดิ์สิทธิ์ตามธรรมเนียมอันดีงามของความเชื่อส่วนมากจะเป็นผู้รับมรดกคือเป็นสิทธิทายาทที่ทำสืบต่อมาโดยลำดับด้วย

ความเชื่อบุคคลมีความเชื่อในเรื่องต่างๆดังนี้

ความเชื่อเรื่องผี ไม่ว่าจะเป็นผีเรือน ผีนา(ผีตาแฮก) ที่ให้ความคุ้มครองแก่ชาวบ้านตลอดมา หากจะต้องมีการกระทำกิจกรรมใดๆก็ควรที่จะบอกกล่าวหรือทำพิธีบอกกล่าว ซึ่งถ้าไม่มีการบอกกล่าวมักจะก่อให้เกิดการเจ็บไข้ได้ป่วยทางร่างกายโดยไม่ทราบสาเหตุจะกระทำในช่วงหน้าฝนก่อนการทำนา ความเชื่อในเรื่องบาปบุญคุณโทษ เชื่อผลของการกระทำความดี ความชั่ว ทำดีได้ดีทำชั่วได้ชั่ว และเชื่อเรื่องกฎแห่งกรรม ความเชื่อในเรื่องความศักดิ์สิทธิ์ของขื่อบ้านหรือเสาหลักบ้านเพื่อคุ้มครองชาวบ้านให้อยู่เย็นเป็นสุขปราศจากภัยอันตรายจากอุทกภัยจากภัยและอัคคีภัยและประกอบอาชีพมีความเจริญรุ่งเรือง

ลักษณะขื่อบ้านหรือเสาหลักบ้านหนองหิน

ขื่อบ้านหรือเสาหลักบ้านหนองหิน ตั้งอยู่ที่ศาลากลางบ้าน ซึ่งแต่เดิมเป็นเสาไม้เนื้อแข็ง ปักรวมกับเสาปูน4-5 ต้น สูงประมาณ 1 เมตร ปัจจุบันได้เป็นจากเสาไม้เนื้อแข็งมาเป็นรูปแบบเหมือนศาลพระภูมิแต่ไม่สูงเหมือนศาลพระภูมิ ชาวบ้านผ่านไป-มา จะยกมือไหว้เพื่อเป็นศิริมงคลแก่ตนเอง หรือถ้าใครจะเดินทางไกลก็จะมากราบไหว้ขอให้เดินทางโดยสวัสดิภาพ ปัจจุบันนี้ชาวบ้านได้มากราบไหว้และทำบุญเป็นประจำ