น้ำปลาเป็นเครื่องปรุงรสที่ได้จากการหมักปลากับเกลือให้มีรสเค็มและกลิ่นชวนรับประทาน เป็นส่วนผสมสำคัญของอาหารคาวและน้ำจิ้มหลายชนิด
น้ำปลาของบ้านปรือพันไถ เป็นน้ำปลาจากการหมักปลาสร้อย ซึ่งเป็นปลาน้ำจืด รสชาติของน้ำปลาอร่อย เนื่องจากมีเนื้อน้อย ไขมันมากและเกลือที่ใช้เป็นเกลือสมุทรซึ่งเป็นเกลือที่มีส่วนผสมของแมกนีเซียมและแคลเซี่ยมต่ำ
การทำน้ำปลา มีดังนี้
วัสดุอุปกรณ์
๑. กระทะใบบัว ๒. ตะกร้าสำหรับกรอง ๓. ผ้าขาวบาง
๔. โอ่งหรือถังหมัก ๕. ผ้าลี่สีเขียว ๖. กะละมัง
๗. ถังพักน้ำปลา ๘. ขวดบรรจุน้ำปลา
ส่วนผสม
๑. ปลาสร้อย ๕ ส่วน ๒. เกลือ ๓ ส่วน ๓. น้ำตาลทราย ครึ่งกิโลกรัม
๔. เปลือกกระเทียม (ตามต้องการเพื่อให้มีกลิ่นหอม)
ขั้นตอนการหมัก
๑. นำปลาสร้อยมาล้างให้สะอาด ใส่ตะกร้าพักให้สะเด็ดน้ำ
๒. นำเกลือผสมปลาคลุกเคล้าให้เข้ากัน
๓. นำปลาที่คลุกเคล้ากันตามข้อ ๒ ใส่โอ่งหรือถังที่เตรียมไว้ ปิดด้วยผ้าลี่แล้วปิดฝาให้สนิท ตากแดดไว้ประมาณ ๘-๑๒ เดือน (เก็บไว้นานยิ่งดี)
ขั้นตอนการต้ม
๑. นำน้ำปลาที่หมักได้ที่แล้วต้มในกระทะใบบัว ใส่เปลือกกระเทียมต้มให้เดือดใส่น้ำตาล ต้มนาน ๒๐ นาที
๒. พักน้ำปลาที่ต้มแล้วให้เย็น กรองด้วยผ้าขาวบาง ๒ ชั้น
๓. น้ำปลาที่กรองแล้วบรรจุถังพัก ประมาณ ๑ สัปดาห์ เพื่อให้น้ำปลาตกตะกอน
นำน้ำปลามาบรรจุขวดเพื่อบริโภคและจัดจำหน่าย