กิจกรรมจับนกคุ่มของคนพื้นเมืองปัจจุบันหาดูได้ยาก นกคุ่มเป็นนกที่แปลก มีสีน้ำตาล ลายสลับขาวขุ่น หางจะสั้นมาก ที่ว่าแปลกเพราะนกคุ่มไม่ชอบเกาะกิ่งไม้เหมือนนกทั่วไป แต่จะชอบเดินบนดิน เพราะเท้าของนกคุ่มมี3นิ้วหันไปทางหน้า ด้านหลังไม่มีนิ้วเท้า เหตุนี้เลยทำให้นกคุ่มไม่ถนัดที่จะเกาะกิ่งไม้ เลยลงมาเดินบนดินแทน ดังนั้นนกชนิดนี้เมื่อบินไประยะหนึ่งก็จะลงมาเดินบนดิน มีความเชื่อของนกชนิดนี้ว่า นกคุ่มจะช่วยในการรักษาทรัพย์สิน ช่วยคุ้มครองป้องกันภัยจากไฟไหม้ มีคาถาคุ้มครองป้องกันภัย เรียกว่า คาถานกคุ่ม

นกคุ่มยังแปลกตรงที่ไม่นิยมทำรังจากหญ้าแห้ง แต่จะวางไข่ไว้ใต้พุ่มไม้บนพื้นดิน ขนาดของนกคุ่มตัวผู้จะเล็กกว่าตัวเมีย วางไข่ครั้งละ3-4ฟอง

เมื่อนกมีชีวิตที่แปลกจากนกทั่วไป ดังนั้นการจับนกชนิดนี้จึงแปลกไปจากปกติเช่นกัน การจับหรือล่านกคุ่มไม่ได้ทำเพื่อเป็นอาหาร แต่เป็นการล่าเพื่อนำไปเลี้ยง เพราะความเชื่อที่ว่าสามารถคุ้มครองป้องกันทรัพย์สินได้ การล่านกคุ่มจะใช้การดักด้วยแร้วดักนก ใช้กรงต่อที่มีนกต่ออยู่ภายในที่เลี้ยงจนเชื่องให้ส่งเสียงร้องเพื่อเรียกตัวอื่นให้นกป่าเข้ามาหาในกรง นิยมให้นกคุ่มตัวเมียเป็นนกต่อเพื่อเรียกให้ตัวผู้เข้ามา

เมื่อได้นกมาแล้วจะขังไว้ในกรงเพื่อทำให้เชื่องก่อนโดยการใช้ผ้าคลุมกรงไว้ให้มีแสงน้อย นกจะได้ไม่ตกใจวิ่งชนซี่กรงนกหรือตกใจบินชนกรงได้รับบาดเจ็บ แต่การขังนกคุ่มไว้ในกรงจะต้องระมัดระวังเพราะนกคุ่มอาจจะเดินไปรอบๆกรงพยายามออกจากกรง ไม่ยอมทานอาหารจนหมดแรง หรืออาจจะใช้ปากแหย่ไปทุกซี่กรงจนเป็นแผล ทางที่ดีอย่าไปจับนกมาอยู่ในกรงจะดีที่สุด เพราะถึงจะเป็นนกที่นิสัยแปลกชอบเดินไม่ชอบบิน แต่ก็เป็นนกที่ชอบอิสระเช่นเดิม