หลังจากที่สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ได้เสด็จสวรรคตไปแล้วนั้น คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล บรรดาศิษย์เก่าศิริราช ตลอดจนประชาชนผู้สนใจทั่วไปได้ร่วมใจกันสร้างพระราชานุสาวรีย์ขึ้น ณ ใจกลางโรงพยาบาลศิริราช เพื่อน้อมเกล้าถวาย ความกตัญญูกตเวทีและเฉลิมฉลองพระเกียรติคุณให้ไพศาลเป็นแบบฉบับให้อนุชนรุ่งหลังได้จำเริญตามรอยพระยุคลบาทสืบไป โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้ทรงพระกรุณาเสด็จพระราชดำเนินในพิธีเปิดพระราชนุสาวรีย์เมื่อวันที24เมษายน พ.ศ. 2493และเสด็จพระราชดำเนินไปทรงวางพวงมาลาเนื่องในวันมหิดล ในวันที่24กันยายน ของทุกปี

พระรูปหล่อด้วยโลหะสัมฤทธิ์ ขนาดสูงกว่าพระองค์จริงเล็กน้อย ความสูง2เมตร ประทับพระเก้าอี้ ฉลองพระองค์ครุย พระหัตถ์วางบนตำราแพทย์ซึ่งตั้งบนพระเพลา ประดิษฐานบนแท่นฐาน มีพุ่มโลหะประดับทั้ง2ข้าง ด้านหน้าแท่นฐานมีโลหะหล่อเป็นแผ่นผ้าทิพย์รูปผ้าตาด ตรงกลางเป็นอักษรพระนามาภิไธย ด้านหลังเป็นแผ่นโลหะหล่อจารึก พระราชานุสาวรีย์ตั้งอยู่บนลานรูปวงกลม ลดหลั่นกันเป็นขั้นๆ โดยมีศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี เป็นผู้ออกแบบ และนายสนั่นศิลากรณ์ เป็นประติมากร

พระราชานุสาวรีย์นี้ได้รับการตกแต่งเพิ่มเติมครั้งแรกเมื่อปี2517และบูรณปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่ในปี พ.ศ. 2525โดยสร้างรากฐานและบริเวณโดยรอบทั้งหมด เพื่อให้ถาวร สง่างามและสมพระเกียรติยิ่งขึ้น ดังที่ปรากฏอยู่ในขณะนี้