เครื่องมือการจัดเก็บข้อมูล 13 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ชื่อ กาบสาดข้าวยาว (พลั่ว) ประเภทและลักษณะ กาบสาดข้าวยาว (พลั่ว) ภาคเหนือเรียกว่า พากไม้ เป็นเครื่องมือสำหรับตักข้าวเปลือกสาดเพื่อแยกเมล็ดข้าว มีรูปร่างคล้ายพาย กาบสาดข้าวยาวจะเหมือนกาบสาดข้าวทั่วไปแต่จะต่างตรงบริเวณท่อนปลาบที่เป็นตัวพลั่วจะมีรูปทรงที่แคบและเรียวยาวกว่า กาบสาดข้าวยาวใช้ตักข้าวเปลือกสาดได้ระยะไกลกว่ากาบข้าวธรรมดา แต่จะตักสาดได้จำนวนน้อยกว่า การเลือกไม้มาทำพลั่วชาวบ้านมักจะเลือกทำจากไม้เนื้ออ่อนเพื่อให้มีน้ำหนัก เบาเช่นไม้มะกอก ไม้สัก ไม้สำหรับทำพลั่วจะมีความยาวประมาณ 2 เมตร กว้างประมาณ 15 -20 เซนติเมตร ตัวแผ่นพายจะทำการเจาะหรือขุดให้เป็นร่องลึก ตัวแผ่นพายมีความกว้างประมาณ 10 เซนติเมตร ยาวประมาณ 35 เซนติเมตร ตัวด้ามยาวประมาณ 120 เซนติเมตร เหลาให้มีลักษณะกลมเหมือนด้ามพาย ทำจากไม้เนื้อแข็งที่มีน้ำหนักเบา ประวัติความเป็นมา กาบสาดข้าวเป็นเครื่องมือที่ใช้ทำความสะอาดเมล็ดข้าว เพื่อใช้แยกเศษฟางออกจากข้าว เป็นเครื่องมือที่ชาวนาใช้งานหลังจากเก็บเกี่ยวข้าวแล้ว ความเชื่อที่เกี่ยวข้อง - วัสดุที่ใช้ ไม้เนื้ออ่อนเพื่อให้มีน้ำหนัก เบา เช่นไม้มะกอก ไม้สัก เป็นต้น วิธีทำ กาบสาดข้าวยาวใช้ตักข้าวเปลือกสาด เพื่อคัดแยกเมล็ดข้าวเปลือกที่ต้องการ ออกจากเมล็ดข้าวลีบ เศษผง เศษฟาง เศษดินและสิ่งเจือปนอื่นๆ วิธีใช้พลั่ว มือจะจับที่ด้ามพลั่ว ใช้ปลายพลั่วที่เจาะหรือขุดให้เป็นร่องลึก ตักเมล็ดข้าวที่ได้จากการนวดกองรวมอยู่ในลานข้าว สาดขวางทางลม เพื่อให้ส่วนที่ไม่ต้องการปลิวไปตามลม คงเหลือแต่เมล็ดข้าวหล่นอยู่ในลาน หากในขณะนั้น ในกรณีไม่มีลมก็จะใช้พัดวี พัดให้เกิดลมแทนได้ แต่หากขณะนั้นมีลมแรงเกินไปจะไม่เหมาะสำหรับการสาดข้าว เพราะลมจะพัดเอาเมล็ดข้าวเปลือกไปด้วย บทบาทและหน้าที่ ความสำคัญในอดีต - วิธีการเรียนการสอน - ประโยชน์ของภูมิปัญญา การทำความสะอาดเมล็ดข้าว ใช้แยกเศษฟางออกจากข้าว สถานที่ พิพิธภัณฑ์ชาวนา ข้าวตอกพระร่วง เลขที่ 382/1 หมู่ 2 ตำบลเมืองเก่า อำเภอเมือง จังหวัดสุโขทัย