เครื่องมือจัดเก็บข้อมูล 16 ศาสนาและความเชื่อ ชื่อ ข้าวตอกพระร่วง ความหมาย คำจำกัดความ นิยาม ข้าวตอกพระร่วง หรือ ข้าวพระร่วง โดยธรรมชาติเป็นเม็ดสี่เหลี่ยมไม่ว่าก้อนเล็กหรือก้อนใหญ่ ประวัติ ตำนาน ความเป็นมา ตามตำนานได้มีผู้เฒ่าผู้แก่ เล่าให้ฟังว่าข้าวตอกพระร่วงเกิดจากวาจาสิทธิ์ของพระร่วงที่ได้ออกผนวชในวันตักบาตรเทโวฯ ที่บนลานวัดเขาพระบาทใหญ่เมื่อได้ฉันภัตตราหารเสร็จแล้ว ข้าวที่เหลือก้นบาตรท่านโปรยลงที่ลานวัดและทรงอธิฐานว่าให้ข้างตอกดอกไม้นี้กลายเป็นหินและมีอายุยั้งยืนนานชั่วลูกชั่วหลาน สาระสำคัญวัตถุประสงค์ ใครมีไว้บูชาหรือพกติดตัวก็จะเจริญด้วยโภคทรัพย์นานาประการและอยู่ดีมีสุข นำก้อนเหลี่ยมที่ยังไม่เจียรนัยมาฝนกับน้ำมะนาวทาถอนพิษสัตว์กัดต่อย หากนำติดตัวเดินทางค้าขายจะเป็นขวัญถุงเงินทองได้ กลุ่มคนที่เชื่อ ประชาชนทั่วไป โอกาส ฤดูกาล เวลา สถานที่ - รูปแบบความเชื่อ ลักษณะการแสดงออกและรูปแบบกระบวนการพิธีกรรม รูปเคารพ สิ่งที่นับถือในความเชื่อและการประกอบพิธีกรรม ข้าวตอกพระร่วงที่เป็นเม็ดสี่เหลี่ยมและที่เจียรนัยเป็นเครื่องประดับอย่างสวยงามลักษณะสีดำปนน้ำตาลลายเงินลายทอง ทำเป็นหัวแหวน สร้อยข้อมือ ส่วนเศษผงจากการเจียรนัยนำมากดพิมพ์พระนางพญาเสน่ห์จันทร์ พระพิมพ์ต่างๆ หรือเจียรนัยเป็นพระเนตรของพระองค์ใหญ่ วัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือ เครื่องบูชา เครื่องสังเวยในพิธีกรรม - ตำรา มนต์ อุปเท่ห์ - สำนัก เจ้าสำนัก เจ้าพิธี สาวก สานุศิษย์ - การเรียนรู้ การฝึกหัด การถ่ายทอด การสืบทอด -