ชื่อ การใช้เกวียน ประเภทและลักษณะ เกวียนเป็นพาหนะอย่างหนึ่งของไทยที่ใช้กันมานาน เกวียนที่ใช้ในเมืองไทยส่วนใหญ่ สร้างด้วยไม้ประดู่และไม้แดงเนื่องจากมีความแข็งแรงทนทานใช้บรรทุกของหนัก ได้ดี ทั้งยังมีความยืดหยุ่นไม่หักง่ายเหมือนไม้อื่นๆ เราแบ่งเกวียนตามลักษณะการใช้และรูปทรงเกวียนเป็น 2 แบบ คือเกวียนวัวและเกวียนควาย เกวียนวัว มีลักษณะเตี้ยและกว้างกว่าเกวียนควาย มักใช้ในที่ดอนเช่นจังหวัดลพบุรี สระบุรี นครราชสีมา อุดรธานี ลำปาก เชียงใหม่ ส่วนเกวียนควาย มีลักษณะสูงและยาวกว่าเกวียนวัว ใช้ในที่ลุ่มแถบนครนายกปราจีนบุรี สุพรรณบุรี ราชบุรี เพชรบุรี ประวัติความเป็นมา ใน สมัยโบราณการเดินทางมักจะใช้พาหนะรูปแบบต่างๆ ที่เหมาะสมกับสภาพภูมิอากาศเช่นช้าง เหมาะสำหรับการเดินทางในภูมิประเทศที่เป็นป่าเขา ค่อนข้างจะทุรกันดารม้าเหมาะสำหรับเดินทางโดยลำพังและต้องการความรวดเร็ว ส่วน "เกวียน" เหมาะกับการเดินทางไกลโดยกลุ่มคนจำนวนมากที่ต้องมีเสบียงติดตัวไปด้วย "เกวียน" จัดว่าเป็นพาหนะชนิดล้อเลื่อนที่มีอายุเก่าแก่ที่สุดในโลกที่ยังมีการใช้ อยู่ในปัจจุบัน หลักฐานการใช้เกวียนในประเทศไทยไม่ปรากฏชัดว่าเราเริ่มใช้เกวียนในสมัยใดมี เพียงพงศาวดารสมัยสุโขทัยตอน "พระร่วงส่งส่วนน้ำ" ได้กล่าวถึงการใช้เกวียน ความว่า "...นักคุ้มข้าหลวงขอมคุมมารับส่วนน้ำที่ทะเลชุบศร เมืองละโว้..." ซึ่งข้อความนี้พอจะเป็นหลักฐานยืนยันได้ว่าถนนพระร่วงได้สร้างขึ้นมาในสมัย สุโขทัยตอนต้น ซึ่งเป็นถนนที่เชื่อมระหว่างกำแพงเพชร (ชากังราว) กับสุโขทัย และในสมัยนั้นถนนเส้นนี้ได้ใช้เป็นทางเกวียนเพื่อบรรทุกสินค้าไปขายตามหัว เมืองต่างๆ ตลอดเส้นทางถนนพระร่วง ปัจจุบันยังพอมีการใช้เกวียนหลงเหลืออยู่บ้างในบางพิ้นที่ของประเทศเช่น จังหวัดสุโขทัย ความเชื่อที่เกี่ยวข้อง - วัสดุที่ใช้ ไม้เนื้อแข็ง เช่นไม้แดง ไม้ประดู่ วิธีทำ การ บังคับวัวหรือควายเทียมเกวียนจะใช้วิธีเจาะจมูกร้อยสายตะพายโยงไปที่ผู้ขับ บนเกวียนถือสำหรับบังคับให้วัวหรือควายหยุดเดินหรือเลี้ยว ในการบังคับวัวหรือควายนั้นมีภาษาชาวนาหรือชาวเกวียนที่ใช้กับวัวหรือควาย อยู่ 2 - 3 คำคือคำว่า "ทูน" แปลว่า ชิดข้างใน "ถัด" แปลว่าชิดข้างนอก "ยอ" แปลว่า หยุด เป็นต้น บทบาทหน้าที่และความสำคัญในอดีตและปัจจุบัน สมัยก่อนจะใช้เกวียนเป็นพาหนะของชาวบ้านในการเดินทาง เครื่องช่วยของเกษตรกรขนสิ่งของ การทำมาค้าขาย แต่ปัจจุบันยังพอมีหลงเหลือใช้งานอยู่บ้างในบางพื้นที่ชนบทตามต่างจังหวัดของไทย วิธีการเรียนการสอน - ประโยชน์ของภูมิปัญญา เป็นพาหนะของชาวบ้านในการเดินทาง เครื่องช่วยของเกษตรกรขนสิ่งของ การทำมาค้าขาย สถานที่ วัดศรีชุม เมืองโบราณสุโขทัย อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ตำบลเมืองเก่า อำเภอเมือง จังหวัดสุโขทัย