ชื่อ งานประดิษฐ์จากกระทงใบตอง

ที่ตั้งเลขที่ โรงเรียนชุมชนบ้านนาคา ตำบลหนองแดง อำเภอแม่จริม จังหวัดน่าน

ประวัติความเป็นมา

เป็นงานประดิษฐ์ที่ประดิษฐ์จากวัสดุธรรมชาติที่บรรพบุรุษได้สร้างสรรค์ไว้ในรูปแบบต่างๆที่สะท้อนถึงภูมิปัญญาไทยแต่โบราณ รูปแบบของกระทงใบตองขึ้นอยู่กับวิธีการประดิษฐ เช่น กระทงหกมุม กระทงบายศรี๓ ชั้น ๔ ชั้น กระทง ๕ ชั้น โดยมีวิธีการในการพับใบตองได้แก่ แบบที่ ๑ กลีบผกา
วิธีทำ
๑. ตัดใบตองขนาดความกว้าง ๑.๕ นิ้ว ยาว ๖ นิ้ว โดยประมาณ
๒. พับตามรูป จำนวน ๓ กลีบ จากนั้นนำมาวางซ้อนให้ลดหลั่นกันไปตามภาพ ซึ่งจะนับเป็น ๑ ตับ
๓.นำไปติดโดยรอบที่ขอบของฐานกระทง ซึ่งเป็นต้นกล้วยตัดเป็นแว่น ความหนา ๑.๕ - ๒. นิ้ว โดยประมาณ ทั้งนี้ปริมาณของกลีบกระทงที่ใช้จะมากหรือน้อยนั้นขึ้นอยู่กับขนาดของตัวฐาน

๔. จากนั้นประดับด้วยดอกไม้ตามความชอบ และปักธูปเทียนลงไป เป็นอันเสร็จ

แบบที่๒ กลีบกุหลาบ
วิธีทำ
๑.. ตัดใบตองขนาดความกว้าง ๑.๕ นิ้ว ยาว๖ นิ้ว โดยประมาณ

๒. พับเป็นกลีบกุหลาบตามรูป จำนวน ๓ กลีบ จากนั้นนำมาสวมเรียงกันให้มีระยะห่างพองามตามความชอบ ควรจัดให้ยอดของกลีบ และลอนของกลีบตรงเสมอเป็นแนวเดียว ซึ่งจะทำให้ผลงานออกมาดูสวยงามเป็นระเบียบเรียบร้อย

๓. ใช้ด้ายสีเขียวใกล้เคียงกับใบตอง หรือสีดำมาเย็บติดกันด้วยด้นถอยหลังให้เป็นแนวตรงเสมอกันโดยตลอด

๔. พับกลีบใบตองแล้วเย็บต่อเนื่องไปเรื่อยๆ จนกระทั่งสามารถหุ้มขอบของฐานกระทงได้โดยรอบ ตรึงกลับใบตองกับฐานของกระทงด้วยหมุด แล้วขลิบส่วนที่เลยพ้นฐานลงมาให้เรียบร้อยเสมอกับฐาน เมื่อทำเสร็จแล้วจะมีลักษณะคล้ายกับมงกุฏสวมศีรษะ

๕. จากนั้นประดับด้วยดอกไม้ตามความชอบ และปักธูปเทียนลงไป เป็นอันเสร็จ

แบบที่๓หัวขวาน
วิธีทำ

๑. ตัดใบตองขนาดความกว้าง ๑.๕ นิ้ว ยาว ๖ นิ้ว โดยประมาณ

๒. พับตามรูป จำนวน ๓ กลีบ จากนั้นนำมาสวมเรียงกันให้มีระยะห่างพองามตามความชอบ เพื่อให้ผลงานออกมาดูสวยงามเป็นระเบียบเรียบร้อย ควรพับแต่ละกลีบให้ได้ขนาดเท่ากันทุกจุด

๓. ใช้ด้ายสีเขียวใกล้เคียงกับใบตอง หรือสีดำมาเย็บติดกันด้วยด้นถอยหลังให้เป็นแนวตรงเสมอกันโดยตลอด

๔. พับกลีบใบตองแล้วเย็บต่อเนื่องไปเรื่อยๆ จนกระทั่งสามารถหุ้มขอบของฐานกระทงได้โดยรอบ ตรึงกลับใบตองกับฐานของกระทงด้วยหมุด แล้วขลิบส่วนที่เลยพ้นฐานลงมาให้เรียบร้อยเสมอกับฐาน เมื่อทำเสร็จแล้วจะมีลักษณะคล้ายอ่างน้ำ

๕. จากนั้นประดับด้วยดอกไม้ตามความชอบ และปักธูปเทียนลงไป เป็นอันเสร็จ

สามารถนำการพับใบตองรูปแบบนี้ไปใช้ร่วมกับการพับรูปแบบอื่นๆ ในผลงานชิ้นเดียวกันได้ตามความชอบ และความคิดดัดแปลง

ส่วนตอนที่จะนำไปลอยนั้น บางคนอาจจะตัดเล็บ และผมใส่ลงไปด้วยตามความเชื่อว่าเป็นการขจัดสิ่งร้ายๆ ให้ออกไปจากตัวเรา หรือจะใส่เหรียญลงไปด้วย เพื่อนำมาซึ่งความมั่งคั่งตามความเชื่อก็ได้นะคะ

ส่วนของตัวกระทงใช้หยวกกล้วย หรือวัตถุที่ย่อยสลายได้ตัดให้เป็นวงโดยสูงประมาณ1-2.5 นิ้ว ส่วนขนาดแล้วแต่ความพอใจ ขั้นตอนต่อคือการนำเอาใบตองมาพับเป็นรูปทรงต่างๆ เพื่อประดิษฐ์เป็นกระทง

การใช้ประโยชน์ในปัจจุบัน

ในเทศกาลลอยกระทงเพื่อบูชาพระแม่คงคา