บานไผขาด

ตั้งอยูที่หมูที่ ๑ ต.คูลําพัน อ.ศรีมโหสถ จ.ปราจีนบุรี ตั้งเปนหมูบานมาแลว ประมาณสองรอยปเศษ สมัยกรุงศรีอยุธยา เมื่อ พ.ศ.๒๓๑๐ เสียกรุง ฯ พระยาตากสิน ไดรวบรวมไพลพลตีฝา วงลอมพมาออกมาได โดยหนีมาทางแมน้ำเจาพระยา ลองมาถึงคายโพธิ์สามตนมาเจอพมาที่มีกําลังพลมากกวา จึงไดหนีขึ้นมาทางทิศตะวันออกของปราจีนบุรี ครั้นพอมาถึงหมูบานนี้ ไดปะทะกับทหารพมา พมาสูไมไดไพรพลขาด ลมตายลง สวนที่เหลือตาย ไดไปชะลางบาดแผลที่ลําลางไผชะเลือด พระยาตากสินไดชัยชนะ จึงพักทัพอยูที่หมูบานนี้ เรียกชื่อที่พักทัพที่นี่วา ไพรขาด (หรือไพรพลขาด) เมื่อพักทัพเสร็จไดเดินทางตอไปยังจังหวัดจันทบุรี เพื่อรวบรวมไพรพลไวกูกรุงศรีอยุธยาตอไป จึงเปนชื่อที่มาของหมูบานไพร่ขาด และเรียกกับมาจนเพี้ยนเปน “ไผขาด”

ลักษณะทั่วไป

มีพื้นที่ทั้งหมด ๒,๓๒๒ ไร พื้นที่ใชทําการเกษตร ๑,๙๔๕ ไร สวนที่เหลือเปนพื้นที่อยูอาศัย ครัวเรือนที่อยูอาศัยมี จํานวน ๔๔ ครัวเรือน ประชากรชาย ๖๑ คน หญิง ๗๘ คน รวมทั้งหมด ๑๓๙ คน

ลักษณะภูมิประเทศ

บานไผขาด พื้นที่ทั้งหมดเปนที่ราบลุมเหมาะแกการประกอบอาชีพทํานา น้ำทาอุดมสมบูรณดี สามารถทํานาไดปละ ๒ ครั้ง ในหนาแลงใชน้ำจากคลองคูลําพัน ชาวบานสวนใหญ ประกอบอาชีพทํานาอาศัยอยูกันเปนกลุม ๆ

ประเพณี/เทศกาลประจําป

ชาวบานไผขาด มีการทํากิจกรรมการรวมกันเริ่มตั้งแตการทําบุญขึ้นปใหม ประเพณีสงกรานต ขึ้น ๗ ค่ำ เดือน ๖ ของทุกป งานประจําปเสด็จพอศักดิ์สิทธิ์ เสด็จพอปากหอม เสด็จแมมะลิหอม เจาพอสังขทอง ซึ่งเปนที่เคารพนับถือของชาวบานตําบลคูลําพัน ทั้ง ๔ หมูบาน และประชาชนโดยทั่วไป ประเพณีทําบุญเขาพรรษา

และออกพรรษา ประเพณีสารทพวน เดือน ๑๐ ซึ่งชาวบานคูลําพัน ปฏิบัติกันมาเปนประจําทุกปี