ไก่กอและ หรือ ไก่ฆอและเป็นอาหารมลายูปักษ์ใต้ของไทย คำว่า"golek" ในภาษามลายู หรือ ฆอและ หมายถึง กลิ้ง คงหมายถึงการเอาไก่ไปกลิ้งบนไฟ การราดน้ำกระทิปรุงรสมาราดบนตัวไก่แล้วย่างไฟ เมนูไก่กอและเป็นอาหารที่ชาวมุสลิมแถบชายแดนใต้ของไทยทำรับประทานกัน โดยเฉพาะที่ปัตตานีจะมีชื่อเสียงมาก บางแห่งจะทำไก่ฆอและขายคู่กับข้าวหลามด้วย ไก่กอและในภาษามลายูปัตตานีจะอ่านว่า "อาแยฆอและ" คำว่า อาแย (Ayam) แปลว่าไก่ ฆอและ (Golek) แปลว่า กลิ้ง อาแยฆอและ จึงแปลว่า ไก่กลิ้ง ก็น่าจะหมายถึงการย่างเพราะต้องคอยพลิกกลับไปมา นอกจากจะใช้ไก่ทำแล้ว ยังสามารถใช้เนื้อสัตว์อื่น ๆ ทำได้ ถ้าใช้หอยแครงสดทำ เรียกว่า "กือเปาะห์ฆอและ" ใช้ปลาทำ เรียกว่า "อีแกฆอและ" ถ้าใช้เนื้อทำ เรียกว่า "ดาฆิงฆอและ"

การทำไก่กอและ ประวัติความเป็นมาของไก่กอและ(สูตรโบราณ)เป็นอาหารมลายูปักษ์ใต้ คำว่า "golek" ในภาษามลายู หรือ ฆอและ หมายถึง กลิ้งก็คือการเอาไก่ไปกลิ้งบนไฟ รสชาติของไก่กอและคือเนื้อไก่จะนุ่มรสกลมกล่อมด้วยเครื่องปรุงรับประทานกับข้าวสวยไก่กอและสูตรโบราณนี้ ได้รับการสืบทอดมาจากบรรพบุรุษ จากรุ่นสู่รุ่นเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน ไก่กอและสูตรโบราณนี้จะเป็นสูตรเฉพาะเป็นของโบราณจริงๆ ไม่มีการเติมแต่งสี และกลิ่นลงไป นอกจากวัสดุธรรมชาติเท่านั้น สมัยก่อนทำไก่กอและรับประทานกับข้าวเหนียวใบพ้อ (ตูปะ) ข้าวหลาม ข้าวเหนียวและทำกินในวันสำคัญโดยเฉพาะวันรายอ หรือวันจัดงานแต่งงาน เป็นต้น ที่สำคัญ การทำไก่กอและถ้าไม่มีไก่ สามารถทำกับปลา,หอย,กุ้ง,หมึก,ปู และ เนื้อก็ได้ จะมีรสชาติไปอีกแบบ

เครื่องปรุงไก่กอและ

๑. ไก่บ้าน จำนวน ๑ ตัว ๒. กะทิ จำนวน ๑.๕ กก. ๓. พริกชี้ฟ้าแห้ง จำนวน ๑ ขึด

๔. หอมแดง จำนวน ๓ ขึด ๕. น้ำตาลปิ๊บ จำนวน ๑/๒ ถ้วย ๖. ขิง จำนวน ๒ นิ้ว

๗. กระเทียม จำนวน ๑ หัว ๘. มะขามเปียก จำนวน ๒ ช้อนโต๊ะ ๙. ขมิ้น จำนวน ๒ นิ้ว

๑๐. เกลือ จำนวน ๑ - ๒ ช้อนโต๊ะ

วิธีทำไก่กอและ

๑. นำไก่มาล้างให้สะอาด และสับเป็นชิ้นๆ

๒. นำไก่ที่เตรียมไว้ มาหมักกับ (ขมิ้น กระเทียม เกลือ ที่โขลกละเอียดแล้ว) และใส่หัวกะทิเล็กน้อย หมักไว้ ประมาณ ๑๕ นาที

๓. นำไก่ที่หมักแล้ว มาหนีบกับไม้ไผ่ ย่างด้วยไฟอ่อนๆให้สุก แล้วพักไว้

๔. นำพริกชี้ฟ้าแห้ง หอมแดง ขิง และหางกะทิเล็กน้อยมาปั่นรวมกันให้ละเอียด

๕. นำกระทะตั้งไฟให้ร้อน ใส่หัวกะทิเล็กน้อยเคี่ยวให้แตกมัน แล้วใส่เครื่องแกงที่เตรียมไว้ ผัดให้หอม ใส่หัวกะทิที่เหลือให้หมด แล้วปรุงรสด้วยน้ำตาลปิ๊บ เกลือ น้ำมะขามเปียก ปรุงรสให้ออกรสหวาน เค็ม เปรี้ยว ตามใจชอบ ๖. นำไก่ที่ย่างสุกแล้ว ราดด้วยน้ำแกงให้ทั่ว แล้วย่างด้วยไฟอ่อนๆอีกครั้ง เมื่อเนื้อหมาด ก็ราดน้ำแกงซ้ำอีก 2 ครั้ง จนเห็นว่าเครื่องแกงจับเนื้อไก่หนาพอสมควรแล้วก็เป็นอันว่าเสร็จ