“พะเนียด" คือ เครื่องมือดักนกเขาตู้ ซึ่งเป็นนกเขาขนาดใหญ่ใกล้เคียงกับนกพิราบ เมื่อนำมาปรุงเป็นอาหารจะมีรสอร่อย ชาวบ้านหรือนายพรานนก จึงหาวิธีการที่จะดักนกชนิดนี้มาปรุงเป็นอาหาร หรือจำหน่าย หรือนำมาเลี้ยงเป็นนกต่อ จึงได้คิดทำพะนียด สำหรับต่อนกขึ้น
วัสดุที่ใช้ผลิต ไม้เนื้อแข็ง ตาข่าย ตะกั่ว ลวดสปริง ลวดเส้นเล็ก ลวดเส้นใหญ่
วิธีการผลิต 1. นำไม้เนื้อแข็งมาบากทำเป็นแม่คาน เจาะคานเป็นรูกลม
2. ทำไม้คานพะเนียดให้เป็นไม้กลม สอดเข้าไปให้แน่น
3. นำลวดสปริงมาติดที่ไม้คานให้ขนาบกับแม่คาน เพื่อจะให้เป็นสปริง
4. นำลวดเส้นใหญ่มาทำคันพะเนียด เช่น ลักษณะวงโค้ง ติดตาข่ายไว้โดยเกาะรอบ ๆ
5. นำลวดเส้นเล็กมาทำคันพะเนียดรองไว้ข้างล่าง ใช้เส้นลวดขึงเป็นระยะ ๆ เพื่อนำใบไม้ กิ่งไม้มามัดติด รองไว้ เป็นการพรางตานกที่จะมาหานกต่อ
6. ทำกรงเล็ก ๆ ที่เรียกว่า “สุ่ม” ด้วยลวดเส้นเล็ก ๆ มาขดเป็นกรง ให้นกต่ออยู่ภายใน ด้านล่างกรง ทำเป็นประตูเลื่อนเข้า – ออก สำหรับนกต่อเข้าข้างในและนำอาหาร น้ำ ไว้ให้นกต่อกิน
7. ปลายสุดของตาข่ายที่ติดกับกรงหรือสุ่มจะนำตะกั่วมาบีบเข้ากับตาข่ายเป็นระยะ ๆ ทำหูรูดด้วยเอ็น หรือลวดที่ปลายสุดตาข่ายทั้ง 2 ข้าง เพื่อให้รูดเมื่อนกติดตาข่าย
8. ข้างหลังกรงเล็ก ๆ หรือสุ่มมีไม้ขัด ผูกติดกับเชือก
9. ทำคอนลวง โดยปลายข้างหนึ่งผูกหลวมไว้ด้วยลวดกับแม่คาน ส่วนปลายอีกข้างหนึ่งมีเชือกโยงติดกับไม้ขาเก็ด
ง้าง (ห่าง) พะเนียดขึ้น และดึงไม้ขัดมาขัดกับพะเนียด และเสียบไม้ขาเก็ดเข้ากับไม้ขัด เมื่อนกบินมาเกาะคอนลวง ขาเก็ดจะหลุด พะเนียดจะตะปบนกไว้ในตาข่าย นกจะดิ้นตาข่ายจะรูดเข้าพันตัวนกทันที