ชื่อหมู่บ้านน้ำลัด

ประวัติความเป็นมาบ้านน้ำลัด หมู่ที่ 1 ตำบลนาปัง อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน มีประวัติความเป็นมา ดังนี้เริ่มแรกเริ่มเดิมที มีผืนแผ่นดินซึ่งมีลักษณะเป็นเกาะที่มีน้ำล้อมรอบเล็กๆ อยู่บริเวณลำน้ำน่าน เป็นบริเวณที่มีความอุดมสมบูรณ์เต็มไปด้วยแร่ธาตุอาหารของพืช เหมาะแก่การเพาะปลูกเป็นอย่างมาก ต่อมาได้มีราษฎรของหมู่บ้านธงหลวง หมู่ที่ 1 ตำบลกองควายคนหนึ่ง คือเฒ่าน้อย อุปะละมะ ได้เข้าไปบุกเบิกทำกินเพื่อทำการเกษตรทำไร่ ทำสวนเลี้ยงชีพ ในระยะแรก ๆ ได้เทียวกลับระหว่างบ้านธงหลวงกับทีดินทำกินใหม่ทุกวัน ต่อมาเมื่อทำงานในแต่ละวันก็เกิดการเหน็ดเหนือเมื่อยล้า จึงได้สร้างที่พักพิงไว้หลับนอนพักผ่อนในเวลากลางคืนที่ไม่ได้กลับบ้าน โดยเฉพาะในช่วงฤดูฝนนำจะเอ่อหลับนอนพักผ่อนในเวลากลางคืนที่ไม่ได้กลับบ้าน โดยเฉพาะในช่วงฤดูฝนนำจะเอ่อท่วมทางเดินที่ต่อเชื่อมระหว่างเกาะกับผืนดินบ้านธงหลวง และน้ำได้พัดพาเอาดินและทรายมาทับถมทางเดินและพื้นที่เกาะทำให้มีพื้นที่กว้างขวางมากขึ้นเรื่อยๆ เฒ่าน้อย อุปะละมะ นับเป็นบุคคลแรกที่เข้ามาบุกเบิกทำประโยชน์จากพื้นที่เกาะดังกล่าว ต่อมาได้มีราษฎรในหมู่บ้านธงหลวงติดตามเข้าไปร่วมอยู่ด้วยเป็นจำนวนมากขึ้นกลายเป็นหย่อมหมู่บ้านหลายหลังคาเรือน เรียกว่าบ้านน้ำลัด เหตุที่ได้ชื่อนี้เนื่องจากว่าเมื่อฤดูฝนน้ำจากลำน้ำน่านจะเจิ่งนองท่วมทางเดินกลับหมู่บ้านธงหลวงนั้นเอง เมื่อราษฎรเข้าไปอยู่ร่วมกันบนเกาะมาก ปลูกสร้างบ้านเรือนหลายหลังเข้า ประชาชนทั้งหมดล้วนแต่เป็นพุทธศาสนิกชน ไม่สะดวกในการทำบุญและประกอบกิจกรรมทางศาสนา โดยเฉพาะในช่วงฤดูน้ำหลากที่หมู่บ้านเดิมได้ จึงได้ร่วมกันก่อสร้างอารามที่พักสงฆ์ พร้อมกับได้อาราธนานิมนต์พระสงฆ์จากวัดธงหลวง จำนวน 1 รูป เพื่อมาจำพรรษาที่อารามใหม่ คือ ท่านเจ้าสุภา เพื่อมาทำพิธีทางศาสนาและการทำบุญได้สะดวกยิ่งขึ้น ต่อมาเมื่อจำนวนหลังคาเพิ่มมากขึ้น จึงได้ตั้งหมู่บ้านถาวร โดยใช้ชื่อว่า “บ้านน้ำลัด” แต่เนื่องจากพื้นที่ของหมู่บ้านอยู่ในเขตพื้นที่ของตำบลนาปัง จึงได้จัดให้เป็นหมู่บ้านที่ 1 ตำบลนาปัง จนกระทั่งจนถึงปัจจุบัน

ลักษณะภูมิประเทศบ้านน้ำลัด ตำบลนาปัง จังหวัดน่าน ตั้งอยู่บนพื้นที่ราบลุ่ม อยู่ทางทิศตะวันออกของแม่น้ำน่านและอยู่ทางทิศเหนือของลำห้วยน้ำแก่น มีพื้นที่ประมาณ 2,000 ไร่น

อาณาเขต
ทิศเหนือ ติดกับ เขตป่าสุสานบ้านหัวนาและลำน้ำน่าน
ทิศใต้ ติดกับ หมู่บ้านธงหลวง ตำบลกองควาย อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน
ทิศตะวันออก ติดกับ หมู่บ้านสบแก่น อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน
ทิศตะวันตก ติดกับ แม่น้ำน่าน