สมุนไพรพื้นบ้าน ตำลึงตัวผู้

ตำลึงตัวผู้ คือตำลึงที่มีใบหยักเว้าแบ่งส่วนใบอย่างชัดเจน สรรพคุณทางยาโดยรับประทานแล้วจะถ่ายท้อง(เป็นยาระบาย) จึงไม่นิยมนำมาประกอบอาหาร แต่เหมาะกับการต้มน้ำเพื่อทำเป็นยาระบายมากกว่า นอกจากนี้ผู้ที่มีอาการคันด้วยลมพิษ จะนำใบตำลึงตัวผู้มาขยี้ทาบริเวณผิวหนังที่เกิดอาการคันจะรู้สึกเย็นและหายคัน

ลักษณะไม้เถาล้มลุกยาว 2-3 เมตร ลำต้นเกลี้ยง ใบบาง มีหลายรูปแบบทั้งรูปไข่ รูปขอบขนาน รูปสามเหลี่ยม หรือรูปหัวลูกศร บางครั้งมี 3-5 แฉก ใบยาว 4-10 ซม. ก้านใบยาว 0.5-1 ซม. ดอกแยกเพศอยู่ต่างต้น ช่อดอกเพศผู้สั้น มี 10-20 ดอก ก้านดอกยาว 0.2-0.8 ซม. กลีบเลี้ยงติดกันเป็นหลอด ยาวประมาณ 0.5 ซม. กลีบรูปสามเหลี่ยมยาว 0.2-0.3 ซม. กลีบดอกรูปสามเหลี่ยม
ยาว 0.1-0.2 ซม. มีขนละเอียด เกสรเพศผู้ 3 อัน ก้านเกสรยาวประมาณ 0.2 ซม. อับเรณูโค้ง ดอกเพศเมียออกเดี่ยวๆ หรือเป็นช่อสั้นๆ มี 2-3 ดอก ดอกคล้ายดอกเพศผู้ ก้านดอกยาว 0.5-1 ซม. รังไข่รูปไข่หรือรูปขอบขนาน ยาวประมาณ 0.3 ซม. ยอดเกสรเพศเมียมี 3 แฉก ผลสุกสีแดง รูปรีหรือรูปขอบขนาน ยาว 2-6 ซม. เมล็ดกลมหรือรูปไข่กลับ สีเทา เส้นผ่านศูนย์กลางยาวประมาณ 0.5 ซม.

ตำลึงตัวผู้มีเขตการกระจายพันธุ์กว้าง พบตั้งแต่อัฟกานิสถาน อินเดีย จีน พม่า ภูมิภาค
อินโดจีน คาบสมุทรมลายู และชวา ในไทยพบทุกภาค กระจายห่างๆ ชอบที่แห้งแล้ง

ปัจจุบันตำลึงตัวผู้เป็นพืชที่ปลูกกันโดยทั่วไป ปลูกได้ทุกพื้นที่ มีประโยชน์ เป็นพืช

สมุนไพรที่มีประโยชน์ และมีคุณภาพ

นายสัมภาษณ์ ปัญญาวุฒิ อยู่บ้านเลขที่ 192 หมู่ที่ 4 ตำบลเชิงดอย อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ นำองค์ความรู้ ภูมิปัญญาท้องถิ่น สมุนไพรพื้นบ้าน ประโยชน์ของตำลึงตัวผู้

เผยแพร่ และใช้ประโยชน์ต่อชุมชน