ขวานไม้มีส่วนประกอบ 2 ส่วน คือ ส่วนหัวและด้ามจับ หัวขวานมีด้านท้ายเรียวแหลมทำให้น้ำหนักไม่ทิ้งไปทางส่วนหัวมากจนเกินไป ทำให้สะดวกในการเหวี่ยง ด้านหน้าของส่วนหัวติดเหล็กลักษณะแบนสันคมใช้สำหรับสับตัด ด้านทำจากไม้สวมเข้ากับส่วนหัวโดยใช้เทคนิคการเข้าเดือยไม้

ขวานไม้ลักษณะนี้บางครั้งพบว่านิยมใช้ไม้ไผ่ที่เรียกว่า “ไผ่ด้านขวาน” มาทำด้าม ไผ่ด้ามขวานนั้นเมื่อแตกหน่อและหน่อสูงขึ้นเรื่อยๆ บริเวณโคนต้นของหน่อจะมีรากออกมามาก ทำให้เกิดโคนไผ่โตกว่าไผ่ทั่วไป และจะเอนงอนเล็กน้อยบริเวณโคนต้นตรงที่เกิดราก ส่วนลำต้นของไผ่ตั้งตรง ผิวของไม้ไผ่มีขนมากพอสมควรส่วนที่นำมาทำด้ามขวานคือ ส่วนโคนต้นของไผ่ด้ามขวาน ซึ่งมีความเหนียวเป็นพิเศษ ไม่หักง่าย แม้ว่าจะใช้ไม้ตีส่วนหัวของขวาน เพื่อให้ขวานแน่นก็ตาม เนื้อไผ่จะมีแค่รอยแตกตรงจุดที่ตีเท่านั้นไม่ร้าวไปถึงส่วนอื่นๆ

การทำด้ามขวาน เลือกไผ่ด้ามขวานส่วนที่เป็นโคนต้น ต้องขุดมาทั้งที่มีรากติดมา จากนั้นใช้มีดพร้าถากรากของไผ่ออก และขัดเกลาส่วนอื่นๆ ให้เรียบร้อย ด้วยลักษณะและรูปทรงที่เป็นเอกลักษณ์ของไผ่ด้ามขวาน ทำให้ไม่ต้องตกแต่งอะไรมาก จากนั้นใช้สิ่วเจาะตรงส่วนโคนที่ติดราก เพื่อจะได้ใส่ขวานและตอกลิ่มให้แน่นอีกที